bazı entrylerde değinilen takiyyüddin'in rasathanesi, batı'daki muadilinden on yıl önce kuruldu ki bütün masrafları devlet tarafından karşılandı. ancak günümüzdeki selefiliğin osmanlı'daki öncülleri olan kadızadeliler dönemine denk gelmesi işleri değiştirdi. sonradan "gökteki meleklerin bacaklarına bakıyor" tarzı dedikodular ve şeyhülislam kadızade ahmed şemseddin efendi'nin fetvasıyla, rasathane denizden top atışı ile 1580'de yıkıldı. danimarka'daki uraniborg rasathanesi ise kopernik-brahe-kepler çizgisinde yeni bir dünyanın bilimsel temellerini inşa edecektir.
takiyyüddin vakası osmanlı'nın bilime bakışı adına önemli bir dönüm noktası. osmanlı, avrupa'daki gelişmelerden bihaber değildi, sadece bunlara karşı duyarsızdı. mesela teleskop 1608'de icat edilir, galileo ve kepler geliştirir. çok geçmeden osmanlı ve safevi'ye birçok teleskop ulaşır, ama bunlar üzerinden bilimsel canlanma gözlenmez. batı'da ise 1590-1660 arasında teleskobun yanında mikroskop, termometre, barometre gibi pek çok icat peşi sıra birbirini takip edecektir. yani rasathanelerden genelleme yapacak olursak, 1570lerde avrupa ve osmanlı'da bilim yakın seviyede, hatta osmanlı öndeyken, bir yüzyıl içinde makas hiç olmadığı kadar açılacaktır.
kantalop2 profili
-
600 yıllık osmanlıdan tek bir icat çıkmaması
-
hatay'da öğrenilenler
(bkz: geceyi bi rahat bırak)