abd seçim sistemini ve 2020 başkanlık seçimi için önemli gördüğüm noktaları basit ve kısa bir şekilde anlatmaya çalışacağım :
-abd'de iki dereceli seçim sistemi var. halk sandığa giderek toplam 538 delege (electoral votes) seçer. seçilen bu delegelerin hepsi seçiçiler kurulu'nu oluşturmuş olur.(electoral college) bir adayın başkan seçilebilmesi için bu kurulun çoğunluğunu sağlayan minimum delege sayısına ulaşması gerekir. bu sayı da toplam delege sayısının yarısından bir fazlası yani 270. 270 delegeye ulaşan aday başkanlığı da kazanmış olur. (seçimden sonraki aralık ayının ikinci çarşamba günü kurul toplanır ve başkanı seçer ama bu kurul tamamen sembolik bir kuruldur çünkü delege hangi partiden aday gösterildiyse o partinin başkan adayını seçmek zorundadır.)
-önemli olan adayların aldığı toplam oy değil, hangi eyaletlerdeki delegeleri kazanmış olduklarıdır. örneğin 2000 seçimlerinde al gore ve 2016 seçimlerinde hillary clinton toplam oyda rakiplerini geçmesine rağmen başkan seçilememişlerdi. delege sayıları ise her eyaletin nüfusuna göre belirleniyor. nüfusu fazla olan eyalette delege sayısı da fazla oluyor.
-bir eyaleti %50.01 veya %99 ile kazanan arasında hiçbir fark olmuyor. bir eyalette rakibinden sadece 1 oy fazla alan kişi bile o eyaletin tüm delegelerini kazanmış olur. (maine ve nebraska eyaletleri hariç. bu eyaletlerde delege sayısı, seçim bölgeleri ve eyalet genelinde alınan oyların dağılımıyla hesaplanıyor.)
-abd'deki eyaletlerin büyük bir bölümü, cumhuriyetçi ya da demokrat parti'nin kalesi konumunda. en çok delege çıkaran iki kale eyalet : cumhuriyetçi parti için texas 38 delege, demokrat parti için california 55 delege. seçimlerde kimin kazanacağını belirleyen eyaletler ise genellikle kale eyaletler değil çekişmeli eyaletler oluyor.
-çekişmeli veya diğer adıyla kilit eyaletlerden toplam 161 delege çıkacak. en önemli gördüğüm beş kilit eyalet : florida (29 delege), pennsylvania (20 delege), ohio (18 delege), georgia (16 delege), north carolina (15 delege). yapılan seçim anketlerinde bu eyaletlerde kafa kafaya yarış vardı. zaten 2016'da trump bu eyaletleri kıl payı kazanarak başkan seçilmişti. iki partinin de gözü kulağı bu eyaletlerde olacaktır. trump'ın buraları kaybetme lüksü yok çünkü diğer eyaletlerin çoğunda biden kazanacakmış gibi duruyor.
dikkat edilmesi gereken bazı şeyler :
ohio eyaletine dikkat edin çünkü 1860'dan beri ohio eyaletini kazanan aday (grover cleveland ve kennedy hariç) başkanlığı da kazandı. (bu yıl ohio'da yapılan anketlerde durum kafa kafayaydı.)
1984'ten beri seçimi kazanan başkanları doğru tahmin eden tarih profesörü allan lichtman, bu tahminleri 13 farklı kritere göre yapıyor. bu sene için 7 tanesi biden, 6 tanesi trump lehineydi. bu duruma göre lichtman, joe biden'ın başkan seçileceğini düşünüyor.
bahis oranları : biden 1.50, trump 2.60
edit : seçilen delegenin kendi partisinden gösterilen başkan adayına oy verme zorunluluğu anayasa hükmü değil ama bu durum uzun yıllar devam ettiği için örf ve adet kuralı haline geldi ve hukukta kural olarak örf ve adetlerin de bağlayıcılığı vardır.
nikeviper2 profili
-
3 kasım 2020 abd başkanlık seçimleri
-
fenerbahçe'nin 32 puanla küme düşecek olması
kadıköy'de feneri yine yenemiyoruz amk yeter artık.