(bkz: up)
sıçtığın boku söylemeden anlat gibi başlıkların açıldığı böyle bir ortamda bu başlık formata uyup uymamış çok mu dert? gayet formata uygundur.
evet sözlüğün sevgili doktorları. konuyla ilgili yardımlarınız bekleniyor.
himmet dayi4 profili
-
3 aydır geçmeyen baş dönmesi ve kusma
-
17/25 aralık'tan sonra fetö ile ilişkimi kestim
son zamanların favori repliği.
mütemadiyen, hala türkiye'de bulunan tüm eski cemaatçilerden duyabilirsiniz.
emre belözoğlu
hakan ünsal*
kadir topbaş'ın damadı ömer faruk kavurmacı
a101 marketler zinciri
yeni malatyaspor kulüp başkanı adil gevrek
ve daha niceleri...
feto cemaatinin icraatleri taa 1970'lerde başlamışken, devlet içine sızmalar 2002'den sonra tavan yapmışken, şimdi çıkıp özür dilemeye bile dili varmadıkları, bu ülkenin vatansever subayları, hukukçuları düzmece bir iddianame ile mahkum edilirken ilişkinizi kesmediniz de neden 17-25 aralık'tan sonra kestiniz? "bu işin ucu bize de dokunacak." diye korkuyor musunuz yoksa?
akp feto ile ters düşene kadar yapılan hiçbir haksızlığın, hukuksuzluğun, iftiranın, işkencenin önemi yok, yapılan yolsuzluklar hukuksuz bir biçimde ortaya çıkarılınca "cemaat kaka" öyle mi?
napak, inanak mı panpa -
pokemon go
ulan beşiktaş'taki tüm gym'ler yetmezmiş gibi şişli'deki tüm gym'leri ele geçiren onurpasha mahlaslı hileci ibne. seni bi' denk getirirsem ağzına ağzına lure boşaltacağım.
amına kodumun pokemonu. -
öğrenildiğinde ufku iki katına çıkaran şeyler
navigasyon sistemlerinin çalışmasını sağlayan gps** sistemi ile ilgili birkaç bilgi gerçekten ufku iki katına çıkartabiliyor:
bilindiği gibi günümüz navigasyon cihazları, gps alıcıları saysinde dünyanın çevresinde dolaşan gps uydularıyla haberleşerek dünya üzerindeki anlık konum bilgisini verir. bu konum bilgisi kullanılarak, daha önceden tanımlanmış haritalar sayesinde yolumuzu kolayca bulabiliriz.
peki nasıl çalışıyor bu gps?
doğrudan tanımlamadan önce birkaç bilgiyi vermek gerekiyor:
- dünyanın çevresinde tam 24 adet gps uydusu dolaşmaktadır. bunların 18'i çalışan, 6'sı yedek uydulardır. uyduların tamamı amerika birleşik devletleri savunma bakanlığına aittir.
- uydular güneş enerjisiyle çalışır. ancak güneş tutulması gibi enerji kaynağı kesintilerine karşı yedek batarya bulundururlar. ayrıca yörüngeden sapma ihtimaline karşı küçük roketler bulundururlar.
- uydular dünyadan 20 bin kilometre uzaklıktaki yörüngelerinde hareket ederler.
- yörüngede hareket etme hızları 7 bin mil/saat, yani yaklaşık 11.265 kilometre/saat'tir. uydular bu hız ve dünyanın çekim kuvveti sayesinde yörüngede kalırlar.
bu bilgiler ışığında konumlamanın temel mantığını daha kolay anlayabiliriz. genel kanının aksine, gps uyduları, gps alıcısının nerede olduğu bilgisini vermez. bunun yerine kendi konum bilgisini gps alıcısına gönderir. gps alıcısı da bu bilgiler ışığında haberleştiği uydularlar arasındaki mesafeleri hesaplayıp kendi konumunun nerede olduğunu hesaplar. bu kısım kritik; haberleştiği uydular.
gördüğünüz gibi tekil değil, çoğul. gps alıcısı konum hesabı yapabilmek için düyanın etrafında dolaşan 18 aktif uydudan en az 4'ü ile haberleşmek zorundadır. girdilerden birinin bilindiği durumlarda 3 uydu da yeterli olabilir. buna örnek, bir uçağın son irtifa bilgisi olabilir. son irtifa bilgisi kullanılarak 3 uydu haberleşmesi ile konum bilgisine yine ulaşılabilir. ancak bu uç bir örnektir. alışıldık gps sisteminde en az 4, en fazla 12 uydu ile haberleşilir.
dünya üzerindeki konumumuz (x,y,z) 3 boyutlu koordinat sistemi ile belirtilebilirken neden en az 4 uyduya ihtiyacımız var?
çünkü hesaplamada gps alıcısı ile uydu arasındaki mesafeler kullanıldığından, her bir uydu mesafesine göre gps'in bulunduğu konum ihtimallerinin kesişimi, en az 4 uydu kullanımında kesinleşiyor. bununla ilgili güzel bir görsel.
dünya üzerinde herhangi bir yerde -gökyüzü ile arada engel olmadığı koşullarda- en az 4, en fazla 12 uydu ile haberleşmek mümkündür. bununla ilgili temsili bir görsel şöyledir.
görselde de görüldüğü gibi çoğunlukla 9-10 görünür uydu var.
şimdi gelelim işin en can alıcı noktasına. gps sisteminin çalışabilmesi için einstein'in görelilik kuramı* öngörüleri hesaba katılmak zorundadır. aksi halde koskoca gps sistemi bir halta yaramaz.
daha önce bahsettiğim gibi gps uyduları dünyadan 20 bin kilometre uzaklıkta ve 7 bin mil/saat hızla hareket ederler. görelilik kuramına göre bu iki bilgiyi şöyle yorumlayabiliriz:
- dünyadan 20 bin kilometre uzaklıktaki bir mesafede çekim etkisi daha azdır. çekim etkisinin az olduğu yerde zaman daha hızlı akar. bu nedenle gps uydusu için zaman günde 45 mikrosaniye daha hızlı akar.
- cisimler hızlandıkça zaman cisim için daha yavaş akar. bu nedenle de gps uydusu için zaman günde 7 mikrosaniye daha yavaş akar.
bu ikisini birleştirdiğimizde karşımıza günde 38 mikrosaniye gibi bir fark çıkar. mikrosaniye, saniyenin milyonda biri kadardır. bu kadar az bir zaman farkı nasıl olur da böyle bir etki yaratır?
gps uyduları nanosaniyelik hesaplarla çalışmaktadır. 38 mikrosaniye de 38 bin nanosaniye demek olduğundan aslında çok büyük bir etki yaratması normaldir. bu etki sayesinde, eğer göreliliği hesaba katmazsak, sadece 2 dakika sonra sistem işe yaramaz olur. sistem çalışır, ancak konumu her gün 10 kilometre artarak hatalı gösterir. yani 10 gün sonra konumunuz 100 kilometrelik bir çapın içinde herhangi bir yerde olabilir.