ege / akdeniz bölgesinden gelen bu haberlere nasıl şaşıyorsunuz aklım almıyor.
bitirme tezimde marmara denizindeki kıkırdaklıları çalışmıştım. kıkırdaklı derken diz kapağı falan anlamıyorsanız kulakları açın dinleyin. minimum latinceyle anlatayım. denizlerdeki en ilkel omurgalilardır kıkırdaklılar . kemikli bir balık değillerdir. yanal çizgileri yoktur. onları dengede tutan bir hava keseleri dahi yoktur. ama zengin av becerileri, duyuları, donanımlarıyla milyonlarca yıldır çok az değişimle ortama uyum sağlayarak hayatta kalmayı başarmışlardır.
denizlerimize gelince; fenerbahçe burundaki askeri bölgeden bostancı sahile kadar sığ sularda 2-3 farklı vatoz türü görebilirsiniz. ağırlıklı raja clavata olacaktır. sedimentin bol olduğu kumluk alanları sever. camgöz diye tabir edilen cetorhinidae üyeleri ise gruplar halinde genelde gece faal şekilde taşlık alanlarda sakin sularda avlanır. yassı ada, sivri ada, imrali bölgesi ve gemlik körfezinde en az iki tür hala görülmekte. kabuklu ve eklem bacaklilarla ağırlıklı beslendiklerinden majör ısı değişimi vs. olmadıkça onlar artık buralılar. cetorhinidae'yi küçümseyenler cetorhinus maximus'a bir göz atsın derim. denizlerimizde çok az kaydı var neyse ki.
gelelim akdeniz / ege meselesine. su yolları okyanusların uzantisidir. tethys denizi ayrıldığından beri coğrafyamız dev bir iç deniz aslında. atlantiğin uzantisi olan akdeniz oşinografik olarak atlantik türlerine elbette uyumlu bir ortam sağlar. ege açıklarında görülen pilot balinası, kambur balina, boğazlarımızda da görülen afalina ve mutur, akdeniz'de daha çok rastladığımız ve tirtak adı verdiğimiz yunuslar şirin örnekler elbet. ama işin bir de derin ve serin kıyı şeritlerini seven mako köpekbalığı, sapan kuyruklu güzellik alopias vulpinus'u, ve hatta... edremit körfezinde yamulmuyorsam birkaç sene önce ( 2008'miş) , boğazlarda ise 60larda ( hala avlayacakları kılıç balıkları ve orkinoslar varken..) görülen büyük beyaz köpekbalığı tarafı var. evet varlar arkadaşlar. olmaları da normal. bizden izin alacak da değiller. 20 yıldır scuba olsun apnea olsun bir şekilde dalışla uğraşan bir arkadaşınız olarak suda hiç karşılaşmadım ama bu asla olmayacağı anlamına gelmiyor bunu hep bildim. tabii ki ihtimal kafaniza paraşütle hayko cepkin düşmesi ihtimalinden düşük ama gerçek. trajik olayların yaşandığının ise türkiye'de kaydı yok. çünkü büyük beyaz gibi cüsseli türlerin avladığı akdeniz foklarının, deniz kaplumbağalarının anasını ağlattık. deniz ineklerini silip süpürdük. denizden istediğimizi aldık, üzerine bindik gittik, bok püsürümüzü de içine saldık. çocuklarımızın rengini zor hatırlayacağı o maviyi de tamamen yok etmenin eşiğindeyiz.
özetle: böyle haberlere şaşırmayın. sadece karşılaşmalar bunlar. elinde telefon olmadan pisuvara bile gitmeyen bir güruh yaratıldığından her an sosyal medyada yankılanıyor. belki 20 sene önce olsa o kasabadan çıkmayacak bir bilgi şimdi saniyeler içinde hepimizde. denizlerimizin bu haliyle köpekbalığı popülasyonu artışı için anlamlı bir veri, bir neden -sonuç ilişkisi yok. "dur ya fransa kıyıları çok bozdu, abi adriyatik eski tadı vermiyor, bi ölüdeniz yapak" demiyorlar. bana güvenin. aksine herhangi bir sabah 5 gibi istanbul balik haline gitseniz kuyruğundan asili camgozleri "abi afrodizyak, bunu yiyen duvarlara tırmanır " diyen bi balıkçıdan orkinos fiyatına alırsınız zaten.
haydi iyi yüzmeler. panik yapmayın. psikoloji bozuk zaten böyle şeyleri de kafaya takmayın. bir faydası olur umarım. ama siz de çöplerinizi, sigaranızı, bira şişenizi denize atmıyosunuz, kalkarken de sahilde ortalığı topluyosunuz okey ?
yasasin cazin getirdigi devrim1 profili
-
fethiye'de köpek balığı görülmesi