kaizenuberalles3
profili

  • kafa dengi insanlarla bir köy kurmak

    türkiye’de şu mahalli yörelere daha fazla özerklik verilse çok süper köyler ortaya çıkabilir. mesela yönetimde tekillik ilkesini kaldıralım. fazla vergi vermeyi kabul eden köylere özerklik verelim. köyün blockchain’i olsun. köye yurt dışına remote iş yapan yazılımcılar ve aileleri kabul edilsin. ortaya milli geliri 60.000 dolarlık köyler ortaya çıkar.

    böyle yerleşim yerlerinin ne kadar güzel bir ortam ortaya çıkaracağını hayal etmek bile rüya gibi.

    istanbul’un en iyi semti böyle köylerin yanında pakistan gibi kalabilir.

    oylama blockchain ile olsun. diyelim ki biri sırf parası var diye köyden arsa veya ev almak istedi. eğer community veto ederse alamasın. gelip yerleşemesin.

    köyün güvenliği ihale ile güvenlik şirketine verilsin. köyde bisiklet sürerken kask takan çocuklar falan olsun.

    böyle yerler o kadar fazla beyin göçünü engeller ki inanamazsınız. hem de ülke kasasından 5 kuruş harcamadan. hatta bu ayrıcalığı elde etmek için üzerine devlete para vererek.

  • osmanlı devleti'nin yaptığı en büyük hata

    bence coğrafi keşifler olunca karşı hamle olarak süveyş kanalını açmamak büyük bir hata. aslında süveyş kanalı 1800'lerden önce taa antik mısır'da mevcuttu. islam fetihleri gelince biraz kullanılıp sonra 10. yüzyılda araplar zamanında unutulup çöle batmış. muhtemelen araplar ticaret gelirlerini arttırmak için kapatmış bile olabilir. çünkü orada bir kanal olmazsa hindistan'dan gelen gemiler direkt olarak akdeniz'e açılamaz. din min fetih ayağına kara taşımacılık firmalarına rant yaratmışlar(aaa bir yerden tanıdık geldi).

    şimdi portekizler hindistan'dan aldıkları malı taaaa afrika'nın güneyinden dolaşıp avrupa'ya getiriyorlar. osmanlı'nın da bu yüzden portekizle epey bir savaşı var. bu savaşlara para ayırmak yerine, süveyş kanalını inşa edip ticaret yolunu kolaylaştırsalar ticaret yolları osmanlı devleti üzerinden geçmeye devam edermiş.

  • osmanlı imparatorluğu'nun çöküş nedeni

    ben bu konuda çok düşündüm. aslında osmanlı daha kurulurken çökük olmasına sebep olan unsurlar vardı. fakat bu unsurlar aynı zamanda osmanlının savaşlarda başarı göstermesini sağladı. osmanlının büyük zaafları aynı zamanda savaşlardaki güçlü yönüydü. lise tarih derslerinde anlatılanın aksine maça yenik başladık. tarih müfredatının yanlış bir bakış açısıyla tarihi ele almasının sebebi şu soruya toplum olarak doğru yanıtı verememiş olmamızdır: "bir millet için başarı nedir?".

    bu aslında çok önemli bir sorudur. çinliler hiç fetih yapmadan sulama kanalları inşa ederek nüfuslarını arttırdılar ve medeniyet kurdular. makedonlar ise şanlı zaferlerle dünyayı feth etti. moğolların ele geçirmediği yer kalmadı. peki sonuç olarak şu anda makedonların gücü ne kadar, moğolistan ne durumda? hiç savaş kazanmamış çinlilerin gücü ne kadar? o kadar fetih ne işe yaradı? sun tzu der ki galibiyetlerin en büyüğü hiç savaşa girmeden kazanılandır.

    osmanlı feodal dünyaya göçebe kitlelerle merhaba dedi. göçebelik bir yandan osmanlının ticari, bilimsel, nüfus artışı, şehirleşme gibi konularda çok zayıf olmasına yol açarken diğer yandan göçebe nüfusu asker yaparak askeri konuda büyük bonus kazandı. o sırada teknoloji isteyen konularda da diğer yerleşik milletlerden yardım aldı.

    göçebe nüfus savaşlarda bonus sağlıyor çünkü bir tarafta hayvancılık sayesinde etle beslenmiş, at bolluğu nedeniyle ordusunda fazladan süvari bulunan ve her bireyi göçebe yaşam tarzı sayesinde asker gibi yetişmiş vatandandaşlar ki bu vatandaşlar şehirli olmadıkları için canları da çok tatlı değil. mesela şehirli bir venedikli neden altın yağma etmek için bir sefere asker olarak katılsın. adam zaten ürettiği aynaları çevre ülkelere satıp para kazanıyor.
    diğer yanda hayatlarında ellerine kılıç almamış, talim bilmeyen, etle beslenmemiş sümsük avrupa köylüleri. öyle olunca osmanlının savaşlarda bonusu var. tabi arada sırada karşılarına köylüler yerine şovalyeler çıkınca da epey zorlandıkları oluyor.

    gel zaman git zaman osmanlı devleti göçebeleri köylü yapmaya başlar. çünkü köylü olmadan medeniyet olmaz. köylü olmadan kazanılan başarı sürdürülebilir değildir. köylü ürün üretecek ve sen köylünün malına vergi diye el koyacaksın ki o parayla medeniyet inşa edilsin. fakat böyle olunca da savaşlarda toslamaya başlanılır. işte insanların çöküş sebebi olarak aradığı neden budur. fakat dedik ya göçebe olarak da nüfus arttırmadan ayakta kalmak bir yere kadar.

    merak ederim eğer osmanlı bulgaristan ve batı trakyayı aldıktan sonra hiç mora, romanya, arnavutluk, macaristan gibi yerlere bulaşmasa da savaş kaynaklarını içte imar ve iskan politikalarına ayırıp köylüleşme, nüfus artışı, şehirleşme ve ekonomiyi teşvik edici politikalar izleseydi günümüz türkiyesi nasıl olurdu?

    edit: göçebelik, konar göçer anlamında kullanılmıştır. boylar göçmekte fakat genelde aynı mekanlarda takılmaktalar. fakat işgale uğradıklarında direkt olarak coğrafya da değiştirebildikleri oluyor.