2000-2005 arası amerika'da hocalık yaptım, 2005'den beri ise türkiye'de hem nispeten yüksek puan alınarak girilen bir devlet üniversitesinde hem de ortalama bir özel üniversitede ders veriyorum. her yıl 300 kadar öğrenciyle karşılaşıyorum.
insanları doğum yılına göre kuşaklara ayırmak burçlara göre ayırmak kadar mantıklı aslında; yani y kuşağı candır, z kuşağı şöyledir böyledir demek epey saçma.
ama yıllar içinde değişen bir öğrenci profili de var ve bu değişim az çok y ve z kuşağı ayrımıyla örtüşüyor.
öncelikle, z kuşağının öncekilere göre teknolojiden daha iyi anladığı tamamen yanlış. yakın zamanda sınıfla bir bulut sistemi üzerinden bir rar dosyası paylaştım, sınıfın yarısı dosya bozuk hocam diye mail attı örneğin. sonradan anladım ki iphone üzerinden açmaya çalışmışlar, default dosya yöneticisi rar dosyasını açmayınca başka hiçbir yolu denemeden şikayet etmişler. önceki yıllarda csv uzantılı veri dosyalarını şakır şakır eviews, stata gibi yazılımlara adapte edebiliyordu öğrencilerim, açıklama yapmam bile gerekmiyordu. önceden bildiklerinden değil, sadece bir şeyleri yapamayınca hocaya mail atıp yanıt beklemek yerine google'a yazıp yöntemini öğrenebiliyorlardı kendi kendilerine. z kuşağının her daim elini tutmak gerekiyor, kendi kendine inisiyatif almak falan yok. yoklama almazsan derse gelmez, quiz yapmazsan vizeye, finale kadar kitabı eline almazlar.
z kuşağında medeni cesaretin daha yüksek olduğu da külliyen yalan. daha önceden ders sırasında öğrenciler anlamadıkları yerleri ingilizceleri düzgün olsun olmasın sorarlardı. son iki-üç yıldır derste tek tük soru soruluyor, onları da fiks bir-iki öğrenci soruyor. "her şeyi anladılar herhalde" deyip geçemiyorsun da, en basit bir hesaplamayı, tanımı sorduğunda araba farıyla yüz yüze gelmiş tavşan gibi mal mal bakıyorlar suratına. abartmıyorum ikinci yıl bilgisayar mühendisliği okuyan çocuğa 1/2x 'in türevi ne evladım dediğinde ya cevap vermiyor ya da korka korka bir şeyler geveliyor ağzında.
ders aralarında sigara içerken ister istemez kulak misafiri oluyorsun konuşmalarına, için sızlıyor. ya "şu hoca çok kazık sordu, 25 aldım, kağıdıma baktım" falan gibi not muhabbeti ya da berberde falan maruz kalacağın araba sohbetleri: "tamponu çizikmiş de usta 500 istemiş, başka usta 100'e halletmiş", futbol falan çok konuşulmuyor ama nba geyikleri ya da beyinsiz online oyunlar (dota vs.) had safada. ulan anladık kitap falan okumuyorsunuz, bilimle felsefeyle alakanız yok ama film, dizi de mi seyretmiyorsunuz? ne bileyim iron-man'ın bireyci neo-liberalizmiyle kaptan amerika'nın idealist liberalizmini falan kıyaslayın bari, ya da ne bileyim black mirror falan konuşun azıcık.
birbirinden ders notu saklama, sınıf içinde gereksiz gruplaşmalar vs. de z kuşağında daha fazla anladığım kadarıyla. daha benciller, daha acımasızlar asosyal arkadaşlarına karşı. çok daha maddiyatçılar hatta. derste monopol piyasaları anlatırken, yarım saat boyunca de beers elmas kartelinin piyasada arzı kısıtlayıp hem elmas madencilerini hem de tüketicileri nasıl sömürdüğünü anlatırsın ders bitiminde "nasıl yani, siz nişanlınıza tek taş yüzük almadınız mı?" diye sorarlar gözler faltaşı gibi açılmış halde. 2,000 tl gibi komik miktarlar için yatırım tavsiyesi almaya çalışanlar da yoktu daha önceki senelerde. 19 yaşında bir insan 2,000 liradan neden rant yaratmaya çalışır anlamak mümkün değil. git kelebekler vadisi'ne, git yaz konserlerine, git bara pavyona; döviz veya hisse spekülasyonu senin neyine, hayatını yaşa! özellikle devlet üniversitesindeki öğrencilerin mezuniyet sonrasında memur olmak dışında hiç bir beklentisi yok, o da çok acıklı bir durum gençlik adına.
bunlar naçizane benim gözlemlerim. elimdeki örneklem belli, gözlem olanağı belli, o yüzden genelleme yapmak istemiyorum ama, budur işte durum.
peki hiç mi olumlu yanları yok z kuşağının? olmaz mı? bir kere daha az muhafazakarlar, kadın erkek ilişkileri daha bir sağlıklı sanki. bir kadınla erkeğin aşk ve cinsellik olmadan arkadaş olmaları daha yaygın gibi z kuşağında. bir de sağlıklarına daha bir dikkat ediyorlar.
blair kadisi1 profili
-
z kuşağını diğer kuşaklardan üstün kılan yönler