talat paşa

  • "beni bir gün sokakta vuracaklar. alnımdan kan akarak yere serileceğim, yatakta ölmek nasip olmayacak. ziyanı yok, varsın vursunlar. vatan benim ölümümle bir şey kaybedecek değildir. bir talat gider, bin talat yetişir!"

    "millî mücadele muvaffak olacaktır, çünkü millî sınırlar dışında, türk milletinin hakikaten sahip olduğu topraklar dışında emel beslemiyor. bu toprağın sınırları millî misakla çizilmiştir."

    "talât yeis ve ümitsizlik içinde bıraktığı vatanını şimdi dirilmiş, kuvvetlenmiş, şeref ve itibarını tekrar kazanmış bir halde buluyor. sağlığında o bu ideal uğrunda didinmiş, mücadelelere atılmıştı. gayeyi elde eden cumhuriyet türkiyesi talât'ı lâyık olduğu hürmet ve muhabbetle kucağına alarak göğsüne basıyor ve hayatında tadamadığı zevki ve saadeti ona mematında temin ediyor."

    (bkz: hüseyin cahit yalçın) - eser (bkz: talat paşa)

    "bu harbin bize telkin ettiği en büyük ders asri bir milletin bilhassa ilim ve ahlakla yükselebileceği kanaatidir. milletlerin tecrübeleri açık bir suretle gösteriyor ki, bir memlekette kanunun hakimiyetinin temin edilebilmesi için, evvelemirde ilmin ve ahlakın hakimiyetinin temin edilmesi gerekir. gerçi bir devletin esas vazifesi kanuni bir adalet ve hürriyet vücuda getirmektir."

    (bkz: talat paşa) eser (bkz: hatıralarım ve müdafaam)

    "vatanın bütün çıkarlarından istifade eden bu halk onun (türklerin) kaderlerine ve yüklerine asla katılmıyordu. memleketin gerek saadetinden ve gerekli ızdıraplarından daima menfaatlar temin ediyorlardı. vatan için hiçbir harbe iştirak etmediler ve bu uğurda bir damla kan bile dökmediler. bilakis harp zamanlarında ticaretlerini devam ettiriyor ve taahhüt işlerine girişiyorlar, çok para kazanıyor ve iyi ve kötü günlerde rahat ve huzur içinde yaşıyorlardı. bu lütuflara teşekkür olarak şimdi çoğunluğu teşkil eden (türk) nüfusu kovmak ve istiklallerini temin üzere osmanlı vatanının bir parçasını koparmak istiyorlar."

    eser (bkz: talât paşa'nın anıları)

    "mümkün olsa şu iki kişi aleyhinde konuşanların dillerini kestirirdim: biri talat paşa, diğeri de mustafa kemal paşa!"

    (bkz: mahmut esat bozkurt)

    okunması gereken iki kitap (bkz: ermeni vahşeti) ve (bkz: talat paşa'nın anıları)

    anısı önünde minnet ve şükranla...

    talat paşa'ya küfreden orospu çocukları ermeni başbaşkanı (bkz: kaçaznuni)'nin ermenilerin anadolu'da yaptığı katliamları anlatan (bkz: taşnak partisi'nin yapacağı bir şey yok) adlı eseri okuyabilir. ayrıca rus arşivleri açıktır. talat paşa tehcir ile yanlış yapmıştır. yapması gerekeni yapsaydı daha uzun yaşardı...

  • verdiği ermeni tehciri kararıyla dolaylı olarak kurtuluş mücadelesinde büyük rol oynayan, anadoludaki potansiyel isyanları büyük ölçüde kesen büyük türk komutanı. ruhu şad olsun.

  • talat paşa'yı ve türk tarihi'ne etkisini maddeler halinde ele almaya çalışalım :

    - talat paşa daha posta idaresi yöneticiliğinden gelen müthiş bir örgütlenme yeteneğine sahiptir. bu yüzden itc'nin sivil kanadı üzerinde büyük bir etkinliği vardır. lakabı "büyük efendi" diyelim anlaşılsın. (bir başka çok etkili ittihatçı kara kemal bu yüzden "küçük efendi" olarak anılacaktır.)
    - dolayısıyla örgüt iktidara geldiğinde bürokrasinin sivil kısmı da net olarak paşa'nın kontrolüne girmiştir. ayrıca itc'ye üye veya sempatizan olup devlette çalışmayan bir çok genç için paşa bir rol modeldir. bunun ileride kurtuluş savaşı üzerinde ciddi etkisi olacaktır.
    - talat paşa'nın bir önemli rolü enver paşa'nın hırslarını dizginleme gayretidir. bu konuda çok başarılı olduğunu söyleyemeyiz, nihayetinde karşısındaki kişi saraya damat girmiş (damat olmak o zaman da önemli anlıycanız!), askeriyeyi elinde tutan biri. fakat bu konuda elinden geleni yaptığını biliyoruz.
    - bunda paşa'nın mütevazı ve güven veren kişiliğinin çok rolü var. yazar arkadaşlar kişisel hayatında ne kadar alçakgönüllü ve sade olduğunu yazmışlar zaten. bu huyları itc gibi çok eğilimli bir organizasyonun (içlerinde şeriatçıdan liberale, oradan turancıya kadar her tür insan vardı) bir arada durabilmesini sağlamıştır.
    - gelelim tehcir kısmına : bir kere şunu söyleyelim tehcir büyük ölçüde müttefikimiz alman tarafının isteğidir. çünkü köyü ermeni komitacılar tarafından basılan askerler firar etmektedir ve almanlar'a cephede ölecek türk lazımdır(!). üstelik itc taşra teşkilatlarından ve teşkilat-ı mahsusa üyelerinden gelen raporlar da ermenilerin büyük bir kalkışmaya hazırlandığını, rusları arkalarına alacaklarını açık açık yazmaktadırlar.
    - paşa tehcirin organizasyonunu bizzat üstlenir. zaten örgütte böyle büyük boyutlu işlerin altından kalkabilecek ve buna cesaret edebilecek en kudretli kişi odur. anadolu'nun türk yurdu olarak kalmasında stratejik olarak büyük bir etkisi olan bu sürgün üzülerek söylemek gerekir ki pratikte üzücü olaylara sahne olmuştur.(özellikle yolda eşkiyaların saldırıları sırasında pek çok elim hadise oldu maalesef).
    - bir önemli not : tehcir sırasında bu tür saldırılara karışan bir çok kişi bizzat paşa'nın emri ile cezalandırılmıştır. yani itc kadrosunun "oh olsun hepsi gebersin" gibi bir tavrı yoktur. ama bir takım acıların yaşandığı da yadsınamaz.
    - velhasıl sonuç itibari ile ermeni isyanı tehlikesinin ortadan kalması uzun vadede mustafa kemal paşa'nın anadolu'ya geçtikten kurduğu ordunun bir de uzun uzun bu meseleyle uğraşmak zorunda kalmamasını sağlamıştır. (örneğin büyük taaruz öncesi doğu cephemizden asker ve top getirtebildik bu sayede)
    - gelelim son büyük iyiliğine paşanın : yurdu terk ederken kesin bir dille yeni hareketin liderinin mustafa kemal paşa olduğunu belirtmiş bu sayede ona bağlı sivil kanadın bir çok etkin ismi anadolu ihtilali'ne katılmıştır.(tabi kara kemal gibi bazı başat kişiler katılmadı) bu kadrolar daha sonra cumhuriyeti'in ilk bürokratik kanadı ve sivil aydınları olacaktır. (her ne kadar bazıları ile sonradan külahlar değişse de). mesela celal bayar iyi bir örnek.

    velhasıl yaptıkları ile topraklarımızda yeni bir cumhuriyet kurulmasına kadar giden mücadelenin yolunu temizleyen çok stratejik kararlar almış, her ihtilalci ve ittihatçı gibi bu kararlar bazen can yakmıştır.

    edit : kelime hataları değerli yazarımız https://eksisozluk.com/biri/bibucuketliekmek 'in uyarısıyla düzeltildi. gece dalgınlığı kusura bakmayın.

  • --- spoiler ---

    yiğit bir ermeni devrimcisi
    --- spoiler ---

    korkudan talat paşa'nın gözlerine bakamayıp bir tur daha atıp arkasına geçen ve paşa'yı sırtından vuran yavşak nasıl bir yiğit oluyor hele anlatın bakalım!

    osmanlı sadrazamı.