sahtesi olan tek bir duygu bile yoktur. duygu=his olarak kabul edelim ve öyle ilerleyelim. yani duyu ile karıştırmayalım.
duyular insanı yanıltabilir. sözgelimi, bir şeyi yanlış görebilir veya yanlış işitebilirsiniz ama bir şeyi yanlışlıkla sevemezsiniz veya ondan yanlışlıkla nefret edemezsiniz.
-e birader, biz falanca kişiyle birbirimizden nefret ediyorduk, sonra sevgili olduk. bizim bi' arkadaş da çok değer verdiği biri tarafından dolandırıldı, şimdi ondan nefret ediyor. bunu nasıl açıklayacaksın?
yanlış kişiden nefret etmek, yanlışlıkla nefret etmek değildir. nefret de diğer tüm duygular gibi samimi olarak hissedilir. değer verdiğin bir kişi sana onulmaz bir kazık atmışsa bu senin sevginin sahteliğini göstermez ama duyularında fena hâlde yanıldığını açığa çıkarır. (duyguyu/hissi, duyu ile karıştırmıyorduk!)
"içinden gelmek" ifadesini hepimiz biliyoruz. bunu ne zaman kullanırız? karşımızdakine, samimi olduğumuzu bildirmek istediğimiz zaman. bir hediye alırız, hediye verdiğimiz kişi belki de mahcubiyetle "ne gerek vardı" diyebilir, o zaman "içimden geldi" der insan.
hisler de içten dışa doğru aktarılır. yani onların da samimi olmamak gibi bir vasfı yoktur.
nefreti, sevgiyi ve tüm diğer hisleri yanlış kişiye yöneltmiş olmak, hislerin samimiyetine halel getirmez, demiştik. aynı şekilde şunu da söyleyebiliriz: sever gibi yapmak, nefret eder gibi yapmak da insanın bir rol takındığını gösterir. sever gibi yapmak rol, aslında sevmiyor olmak ise gerçektir burada.
sonuç olarak, başa dönüyoruz: sahtesi olan tek bir duygu bile yoktur.
sahtesi olmayan tek duygu
-
-
fyodor mihayloviç dostoyevski nefret der.
''nefrete sevgiden fazla güvenirim. çünkü, nefretin sahtesi olmaz!''
suç ve ceza'dan.