kronolojik açıdan karışık sırada, aklıma gelen bir kaç oyun saymak isterim:
doom: tarihin ilk fps'si 1981'de wolfenstein 3d olarak yayınlanmış olsa da, 1993 çıkışlı doom'un yarattığı etki inanılmaz oldu; kısaca fps'lerin atası.
half-life: the matrix 1999'da sinemada nasıl bir etki bıraktıysa, half-life da oyun dünyası için 1998'de böyle bir karşılık oluşturdu.
world of warcraft: mmorpg'nin dünya çapında popülerleşmesini sağlayan oyundur. aylık abone sistemiyle, oyuncuları bambaşka bir evrenin içine çekmeyi başardı blizzard. çıkış tarihi 2004.
diablo 2: diablo 1'in üzerine farklı açılardan o kadar öğe koydular ki, gelmiş geçmiş en iyi hack n slash'i ortaya çıkardı adamlar. hikaye anlatımı ve sinematikler, karakter gelişimi, skill ağacı, 4 coğrafya, birbirinden farklı görevler vs.. sene 2000.
gta 3: çizgisel olmayan açık dünya oyunlarına bambaşka bir boyut getirdi. seride en çok satan 5. oyun olsa da, devrimsel yaklaşım kuşbakışı kameradan full 3 boyuta geçen gta 3'tür.
prince of persia ve super mario bros: uzun uzun yazmaya gerek yok, platform oyunlarının ataları.
starcraft: e-spor kavramının oluşmasında çok büyük bir rolü var ilk starcraft'ın. 3 ırk arasındaki avantaj-dezavantaj dengesi, zamanının ilerisinde bir düşman yapay zekası vardı bu oyunun. yıl 1998. lisedeyken arkadaşım, çekilişte benim ismim çıktığı için starcraft cd'si hediye etmişti. hey gidi günler...
tomb raider: 1996'da kadın karakterin başrolde yer aldığı bir third person action-adventure oyunu yapmak oldukça devrimsel bir fikirdi o günler için. demosunu abim oynarken, 2. etapta kurtların birden saldırması dün gibi aklımdadır halen.
minecraft: kabul edin veya etmeyin, bu oyun geçtiğimiz bir kaç yıla damgasını vurmuştur.
league of legends ve dota: moba türündeki bu iki oyun, "e-spor olimpiyatlar içerisinde yer almalı" fikrini inanılmaz derecede ateşledi.
crysis: grafik anlamında ilk çıktığı zamanlar millet kafayı yiyordu, hatırlayın. yıl 2007.
the sims: 2000'de ilk çıktığında yarattığı etki inanılmazdı. bir devrim yaratmadığını kimse söyleyemez.
dune 2: yıl 1992, rts'nin ilk örneği olmasıyla devrimsel bir oyundur.
half-life 2: bu oyun için steam projesi kuruldu. steam'e bağlanmadan oyuna girilemiyordu. daha başka efsane tarafları da var hepimizin bildiği gibi.
civilization: turn based strategy'nin çıkış noktası. ilk oyun 1991'de yayınlandı.
fifa 98: fifa 97 ile 98 arasındaki uçurumu görenler bu oyuna bu payeyi vereceklerdir.
grim fandango: lucasarts 2 boyutlu point and click adventure tarzına, ilk kez bu oyunla 3d getirmiştir.
commandos: gizlilik/taktik stratejide türün ilki ve zirvesidir. desperados, shadow tactics blades of the shogun gibi oyunlar commandos klonudur. ilk oyun 1998'de çıkmıştı.
counter strike: yazmayanı döverler. dünyaya internet kafe kavramını hediye etmiştir. *
resident evil 4: ilk 3 oyun çok sevilse de 4. oyun ilk kez omuz üstü kamera kullanımını getirmiştir. bu yönden devrimseldir.
fallout: nefis bir yapay zeka, inanılmaz kaliteli diyaloglar, sürükleyici bir hikaye, atomicpunk evrende karakterin yapacağı seçimlerdeki özgürlük gibi sebeplerle, turn based role-playing'in tanımını tekrardan yazan efsane fallout'u saymadan olmazdı.
baldur's gate 2: crpg'nin zirve noktası.
dark souls: souls like gibi bir terim çıkarmışlarsa, demek ki orada bir durup düşünmek lazım. çıkış yılı 2011.
halo: konsolda shooter oyun oynama olayı bu oyunla popüler oldu diye biliyorum.
pubg: battle royale türünü dünya çapında yaygınlaştırması sebebiyle devrimsel bir oyundur.
ara edit: empati kur'un uyarısı şu şekilde: battle royale modu ilk defa arma 2 üzerinde fanbase şeklinde modlanarak başladı. arma 3'ün çıkışıyla birlikte battleroyale modlanmaya devam etti hatta o dönem online çok büyük ilgi görmeye başladı fakat arma3 ün oynanış zorluğu herkese hitap etmediği için, brendan koreli bir firmayla anlaşarak kendi takma ismini verdiği oyun olan playerunknown's battlegrounds'u çıkardı. düzeltme için empati kur'a teşekürler.
max payne: zamanı yavaşlatma hadisesiyle ünlü bullet time'dan ötürü, max payne bu açıdan öncüdür.
daha pek çok oyun yazılır buraya. konuyla ilgili en çok şu entriyi beğendim bu arada: (bkz: #99185386)
oyun tarihinde devrim yaratan oyunlar
-
-
iyi oyunla devrim yaratan oyunu birbirine karıştıranları göstermiş oyun kümesidir.
mesela minecraft devrimseldir. tüm nesnelerin etkileşilebilir olması, fiziği vs. yeni bir oyun türüne hayat vermiştir.
westwood'un dune 2000'i böyledir. real time kavramını getirmişlerdir stratejiye.
doom böyledir mesela. fps denen şeyin babasıdır.
ama witcher 3 böyle değildir. çok iyi oyundur ama oyun sektöründeki beklentileri, teknik altyapıyı, oyun kavramına yaklaşımı, temel tasarım kaidelerini değiştiren ve yonlendiren bir özelliği yoktur.
devrim kelimesi öyle rastgele kullanılabilecek birşey değil. sanayi devrimi dendiğinde eski tarım teknikleri ama daha pahalı malzemelerle, daha güzel görünüşlü demek değildir bu.
edit: planescape torment'i hatırlatmak isterim. witcher 3 öncesi yan görevler oldukça sığ idi deniyor. mass effect'i örnek verecektim de, her şeyin bir evveli var tabi.
belirteyim: cyberpunk 2077 kötü bir pazar politikasının kurbanı oldu diye cdpr'in yaptığı her işe sövecek değilim. witcher'ın ise çok sıkı bir fanıyım. ama ben biraz bu sektörü biliyorsam, witcher 3'te devrim yaratacak birşey yoktur.
kapsamı daraltırsanız, devrim, devrimcik olmaz, yenilik olur.
bir devrimden bahsedilebilmesi için birden fazla türü bir kaç kulvarda etkilemesi lazım.
edit2: bloody nickli yazar başta olmak üzere pek çok yazarın uyarısı ile düzelteyim: dune 2000 değil, dune 2 ve doom değil, wolfenstein 3d.
son edit: hayatında gdd (game design document) görmemiş, hatta duymamış, nedir bilmeyen insanlara devrim nedir onu anlatıyoruz.
devrim sizin laftan anlayabilmenizdir kardeşim. oyun geliştiricilerin bir süre sonra hypercasual'a girmesine artık şaşırmıyorum. -
benim için ve bizzat şahit olduğum call of duty 4 modern warfare'dir. bu oyundan sonra oyun dünyası sinematik evrene resmen geçiş yapmıştır.