homo sapiens ortadoğu ve avrupa’ya ulaştığında neandertallerle karşılaştı. bu insanlar sapiens’ten daha kaslıydı, beyinleri daha büyüktü ve soğuk iklimlere daha iyi adapte olmuşlardı. çeşitli aletleri vardı ve ateşi kullanabiliyorlardı. ayrıca iyi avcılardı ve anlaşıldığı kadarıyla hasta ve yaşlılarına bakım yapıyorlardı (arkeologlar, uzun yıllar ciddi fiziksel
engellerle yaşamış neandertal kemikleri buldular, bu da akrabalarının onlara baktığını gösteriyor). neandertaller genellikle kaba saba ve aptal “mağara insanları” olarak karikatürize edilirler, fakat yakın tarihli bulgular bu imajı değiştirmiştir.
öte yandan, neandertal genom haritası dört yıllık bir çaba sonucunda 2010’da açıklanmıştır. zira, genetikçiler fosillerden
yeterli miktarda bozulmamış neandertal dna’sı toplayarak bunu günümüz insanının dna’sıyla karşılaştırabilmişlerdi.
şimdi sıkı durun;
modern ortadoğu ve avrupa insanı dna’sının yüzde 1 ila 4’ünün neandertal dna’sı olduğu ortaya çıktı...
üstelik bu durum, yani sapiens ile neandertal'in karışma durumu, batı avrasyaya özgü değildir. sapiens gittiği her bölgedeki diğer insan türleri ile gen alışverişinde bulunmuştur. mesela, sonuçlar modern melanezyalıların
ve avustralyalı aborjinlerin dna’sının yüzde 6’ya varan oranda denisova dna’sı kökenli olduğunu ortaya koymuştur.
peki neandertaller neden ortadan kayboldu??
olasılıklardan biri;
homo sapiens’in onları yok oluşa itmesi. bir grup sapiens’in neandertallerin yüz binlerce yıldır yaşadığı bir balkan vadisine geldiğini hayal edin. yeni gelenler, neandertallerin geleneksel yiyecekleri olan meyveleri ve yemişleri toplayıp geyikleri avlamaya başlıyorlar. sapiensler, üstün sosyal becerileri ve daha ileri teknolojileri sayesinde daha iyi avcı ve toplayıcılardı, bu yüzden de sayıca çoğalıp yayıldılar, buna paralel olarak daha az kaynağa sahip olan neandertaller giderek kendilerini daha zor besleyebildiler. nüfusları azaldı ve yavaş yavaş yok oldular, sadece belki bazı üyeler sapiens komşularına katılmış olabilirler.
ikinci ve daha acı olan (ve bendenize göre daha olası olan) olasılık ise;
soykırım. kaynaklar için verilen savaşın şiddetlenerek soykırım boyutuna ulaşması. hoşgörü sapiens’in baskın özelliklerinden biri değildir. modern zamanlarda bile ten rengindeki, lehçe veya dindeki bir farklılık bir grup sapiens’in bir başka grubu yok etmeye çalışmasına sebep olabiliyor. eski sapiensler tamamen farklı bir insan türüne karşı
hoşgörülü olabilir miydi? sapiens neandertaller ile ilk karşılaştığında, ortaya tarihteki ilk ve en büyük etnik temizlik harekatının çıkmış olması gayet mümkündür.
*
sapiens’in suçu mudur bilinmez, ama gittikleri her yerde yerli nüfus tükendi. homo soloensis’in son kalıntıları günümüzden 50 bin yıl önceye tarihlenmektedir. homo denisova da bundan kısa süre sonra yok oldu. neandertaller ise yaklaşık 30 bin yıl önce yok oldular. flores adası’ndaki son cüce insanlar da 12 bin yıl önce yok oldular; geride kemikler, taştan aletler, dna’mızdaki bazı genler ve pek çok cevaplanmamış soru ve son insan türü olan homo sapiens’i bırakmış oldular.
kaynak: sapiens a brief history of humankind