filtre kahve için çok önemli olan detaylardır çünkü bu konuda belli bir bilince ulaştıktan sonra daha önce filtre kahveyi nasıl yanlış tükettiğinizi farkediyorsunuz. ben de bu yüzden bugüne kadar öğrendiklerimi derleyip kutsal bilgi kaynağında paylaşmak istedim.
filtre kahvenin lezzetini belirleyen başlıca 3 unsur vardır:
1) kahve çekirdeği
2) kavrulma şekli
3) öğütme ve demleme şekli
1) kahve çekirdeği türleri
bilinmesi gereken 3 ana türde kahve çekirdeği olduğudur. bunlar, arabica, robusta, liberica'dır. liberica, filipinlerde yetişen ve karşılaşmamızın çok zor olduğu, pek tercih edilmeyen bir türdür. hatta bu türün excelsa adından bir alt türü de vardır, o da yine aynen pek tercih edilmeyen, güneydoğu asya'ya has bir çekirdek türü.
arabica çekirdekler, dünyadaki kahve üretiminin dörtte üçlük kısmını oluşturur. bu cinsin en belirgin özelliği, yetiştiği bölgenin meyve ve baharatlarının aromalarından etkilenmesi. dolayısıyla her bölgenin arabica kahvesinden farklı tadım notaları alabilirsiniz. dezavantajı ise hassas bir kahve çekirdeği olmasından dolayı bakımının maliyetli olması. piyasadaki pahalı kahvelerin çoğu, arabica türüdür. nedeni de bakım maliyetleri.
robusta çekirdekler de dünyadaki kahve üretiminin yaklaşık dörtte birlik kısmını oluşturur. bu cinsin en belirgin özelliği ise, arabica'nın aksine dayanıklı olması ve çok bakım maliyetleri gerektirmemesi. baskın karakterli olduğu için arabica gibi baharat notaları alabileceğiniz bir tür değildir. granül kahveler bu yüzden robusta çekirdeklerle üretilir. içindeki kafein oranı da arabica'ya göre yüzde 50 daha fazladır.
2) kahve çekirdeği kavrulma şekli
genel olarak 3 tip olarak bilinen kavrum çeşitlerinin aslında daha farklı şekilleri de var. herkesin bildiği light, medium, dark çeşitlerinin de içinde olan 7 kavurma şekli şu şekilde:
• cinnamon (en hafif)
• light
• city/medium
• full city
• dark
• french
• italian (en ağır)
kavurma süresi uzadıkça kahvenin yoğunluğu artarken, gövdesi (meyve notaları, baharat aromaları) azalır. ayrıca ne kadar fazla kavrulursa o kadar fazla yağ da açığa çıkar. kahveyi içerken yüzeyde beliren yağ tabakasından da anlayabilirsiniz kavrulma derecesini.
3) kahve çekirdeği öğütme ve demleme şekli
buradaki en önemli kriter, demleme süresidir. öğütülen kahve kaç dakikada demlenecek? bu sorunun cevabı önemli. demlenme ne kadar hızlı olacaksa öğütmenin de o kadar ince olması gerekiyor. öğütme şekilleri ve kullanıldığı yerler de aşağıdaki gibidir;
• extra fine: türk kahvesi tipi için olan öğütme şeklidir.
• fine: espresso, moka pot bununla yapılır. demleme süresi 20 sn ile 1 dk arasındadır.
• medium fine: hario v60 gibi aparatlarla su eklenerek demlenir. demleme süresi 1 - 2 dakikadır.
• medium: filtre kahve makinalarında demlenir. demleme süresi 2 - 3 dakikadır.
• medium coarse: chemexgibi aparatlarla su eklenerek demlenir. demleme süresi 3 - 4 dakikadır.
• coarse: french press içindir. demleme süresi 4-5 dakikadır.
• extra coarse: cold brew gibi çok uzun süreli demlemelerde ve cowboy coffee gibi 4-5 dakikalık demlemelerde kullanılır.
herkes deneyerek kendi favori filtre kahvesini yaratabilir. benim kişisel tercihim, hario v60 ile arabica medium kavrulmuş çekirdeklerle demlenen kahvedir. yoğunluğu ve aroması dengeli, keyif veren bir kahve çıkıyor ortaya. afiyet olsun şimdiden. bunu yazacağım derken kahveyi soğuttum ama olsun, tekrar demlenir. *