akıl makıl diyenlere akıl fikir diliyorum, sebepsiz yere başka bir canlıyı öldüren tek varlıktır insan. bu mu akıl, bu mu eşref-i mahlukat.
insanı hayvandan ayıran özellik
-
-
harari'ye göre kurgusal gerçekliktir.
adı sapiens olmayan hayvanlarda tek tür geeçeklik anlayışı bulunur o da objektif gerçekliktir. bir aslan doğaya baktığında başka hayvanlar, taş, toprak, su, yiyecek, ağaç vs görür. onun için dünya budur.
insanlarda ise hem aslanınki gibi objektif gerçeklik, hem de kendi zihinlerinde yaratıp dil aracılığıyla birbirlerine anlatarak yaydığı kurgusal gerçeklik vardır. harari kitapta kurgusal gerçekliğe örnek olarak peugeot'yu verir. peugeot sadece insanların zihinlerinde yer alan bir varlıktır. çalışanları, ürünleri, müşterileri, logosu değişse bile peugeot peugeot'dur. insanların ona yüklediği anlamla varolur. işte dinleri, parayı, imparatorlukları, şirketleri, markaları yaratan insandaki bu kurgusal gerçekliktir. insanlığın bu noktaya gelmesini sağlayan şeydir. çünkü bizi harekete geçiren çoğu zaman kurgusal gerçeklikteki varlıklara bağlılığımızdır. roma için, allah için, para için olmasa kim olduğu yerden binlerce kilometre öteye başka insanlar öldürmeye giderdi? nasıl kurumlar yaratıp, büyük organizasyonlar kurup, kolektif dayanışma sağlardık?
dünyaya hakim olduysak hep kurgusal gerçeklik duygularımızı açlık-susuzluk gibi temel maddi ihtiyaçlardan daha büyük kuvvetle harekete geçirdiği için. -
(bkz: lisan)
(bkz: kavram yaratmak)