enver paşa 80 mustafa kemal ederdi

  • (bkz: onun için götün götün kaçmıştı)

    --- spoiler ---

    filistin, ırak ve suriye'de osmanlı ordusunun ingilizler karşısında sürekli yenilgiye uğraması üzerine osmanlı devleti'nin savaştaki yenilgisi kesinleşti. 14 ekim 1918'de talat paşa kabinesi, ateşkes anlaşmalarını kolaylaştırmak için istifa ettiğinde enver paşa’nın harbiye nazırlığı görevi de sona erdi. ingilizler'in ittihat ve terakki üyeleri hakkında yakalatma emri çıkarmasından sonra partili arkadaşlarıyla birlikte bir alman torpidosuyla yurttan ayrıldı, önce odessa'ya, oradan da berlin'e gitti; daha sonra rusya'ya geçti. istanbul’da divan-ı harp, rütbelerini geri aldı ve gıyabında ölüm cezasına çarptırdı. 1 ocak 1919'da hükümetçe askerlikten ihraç edildi
    ---
    1921'de tekrar moskova'ya giden enver paşa, ankara hükümeti'nin moskova'ya gönderdiği bekir sami bey başkanlığındaki türk delegeleriyle görüştü. anadolu'daki milli mücadele hareketine katılmak istediyse de kabul edilmedi. tbmm'de bulunan bazı eski ittihatçılar, onun mustafa kemal paşa’nın yerini almasını istiyorlardı. temmuz 1921'de batum’da bir ittihat ve terakki kongresi topladı. 30 temmuz'da ankara'ya yunan saldırısı başlayınca bir kurtarıcı gibi anadolu'ya girmeyi umut eden enver paşa'nın bu umudu eylül ayında kazanılan sakarya meydan muharebesi ile boşa çıktı.
    --- spoiler ---