de bağlacını doğru yazmanın en kolay yolu

  • bilakis o da, bu da şeklindeki bağlacı dahi olarak tanımlamak anlamayan açısından son derece zor; ezbere kural yazmakla olmaz o iş.

    bahsedilen ek yer, zaman ve sair bir aidiyet belirtmiyorsa ayrı yazılır; misal:
    kalem nerede: masada
    nerede görüşelim, sizin evde.
    yarınki partiye ahmet de geliyor. burada de'ye dahi deyince günümüz türkçesinde ahmet bile geliyor gibi bir vurgu oluşuyor.

    ek olarak cümlenin anlamı değişmez ama vurgusu güçlenir bu de-da ile.

    yarınki partiye ahmet geliyor. ahmet de geliyor; aynı cümle ama başkalarıyla birlikte ahmet'in de geldiğini anlıyoruz.

    halbuki ilk örneğe dönelim: kalem nerede: masa. bu ne şimdi, değil mi?

  • bu konuda insanimizin bu kadar beceriksiz olmasinin tek nedeni okullarda, burada da bazilarinin yaptigi gibi, "cumleden cikarinca anlam bozuluyorsa....." vs gibi sacma sekillerde anlatilmaya calisilmasidir.

    kimse bir sey yazarken -de'yi cikarayim bakayim anlam bozuluyor mu bozulmuyor mu diye bakmaz. her zaman dogru yazmanin tek yolu bunu icgudusel olarak yapmaktir.

    aciklayacak olursak;

    --- bitisik yazilan -de ----
    en basit olarak; bir yerde, zamanda vs 'bulunma' anlami tasimali. ornegin;

    * senin kalemin bende.
    (kalemin bende bulunuyor)

    * uçurtman ağaçta.
    (ağaçta bulunuyor)

    vb. gibi. bu çok basit.

    --- ayri yazilan -de ---
    en basit olarak; "dahi", yani 'ikilik-tekrarlama-gibi' anlamlari tasidigi durumlarda. ornegin;

    * senin kalemin de mi kayboldu?
    (benim kalemim zaten kayipti, seninki de mi kayboldu demek istiyor. ikilik-ikileme anlami var)

    * seni kalemini ben de gormedim.
    (yine benzer durum. senin kalemini baskalari gormemisti, ben de onlar gibi gormedim. ikilik-tekrarlama anlami var)

    * senin de çantanda kalem var.
    (benim çantamda kalem oldugu gibi, senin çantanda da kalem var. ikilik anlami var yine. "çantanda" zaten bitişik yazilmali. çantanda bulunuyor anlaminda)

    bu şekilde cumlenin anlamini, ne kastettiginizi içselleştirirseniz içgüdüsel olarak dogru yazarsiniz.

    bir iki tane de beyin hucresine sahip olmak yeterli.