bir litre sütün 4.75 tl olması

  • geçen trabzon tonya'nın bir yaylasından dönüyoruz. oranın sakini köylüsü bir teyzeyle karşılaştık, aldık arabaya sohbet ediyoruz. hoş beş derken teyzeye sordum,
    teyze ineklerin var mı
    iki tane var dedi
    yağ mağ varsa alayım dedim,
    daha ineklerim yavrulamadı dedi
    dedim sütü kactan satıyorsunuz
    hiç sorma oğlum, şu aşağıdaki kooperatif 1 tl'den alıyor dedi.
    evet ekşici arkadaşlar bunun denizli'si, balıkesir'i, antalyası varın siz düşünün. 1 tl'ye gariban köylüden alınan süt sofranıza 4-5 tl'ye geliyor. kim kazanıyor?

    #76053732 ilgili entrideki arkadaşa bir cevap verme gereği hissettim. pek de güzel çarpıtmış. sütün çiftçiden alınma süreci ile başlamış, fabrikadaki işlenme sürecini ağdalamış da ağdalamış sonra ülkenin temel tarım politikalarındaki yanlışlıklara direksiyonu kırararak "adam haklı beyler!" algısını yedirmiş. politika konusunda haklı amenna ama burda başlıkta vurgulanan ve tüketiciye yansıyan artışı düşünürsek en az paya sahip olan köylü/çiftçidir.

    şimdi bir gıda ürünü üretiyorsak bunun fabrika çıkış fiyatına yansıyan en büyük kısmı ham madde maliyetidir. günlük 100 ton süt işleyen bir işletmenin hammaddeye ödediği miktar 100 bin tl'dir, diğer kalemlerin (hani demiş ya yol yabtık, elaktirik gedirdik, koprü yabdık...) maliyete etkisi bırakın bireyselde, toplamda bile hammaddeden gelen orana yaklaşmaz. bunun yanında işletmenin aldığı sütteki yağ da cebine kalır, bu işin kârıdır. senin standardize edilmiş tam yağlısütünün yağ oranı %3'tür. yarım yağlı da bu oran daha düşüktür. 2017 eylül tüik verilerine göre işletmecilerin aldığı sütlerin ortalama yağ oranı % 3.4 olarak verilmiş. şimdi 0.4 puanlık bir fark olarak görmeyin, % 13.3'lük bir fark olarak bakın. diğer taraftan mevsimsel etkilere ve hayvanın ırkına bağlı olarak bu oran % 5'in üzerine çıkmakta. bunlar hep işletmenin cebine kalan kısımdır. kalitesel özellikleri iyileştikçe üreticiye bir miktar yansıtılmakla birlikte, kalite değerleri düştüğünde üreticiye negatif yansıması daha fazla olmaktadır. merdiven altı üreticileri daha beter. işletmeci, tabiri caizse sütün etinden tırnağına kadar yararlanır. daha var da var... burda mesele tüketiciye yansıtılan fiyat artışının, üreticiye/çiftçiye yansıtılmamasıdır. kimse eğip bükmesin. kafa yoruyorlarsa arada açılan makastaki fark kimin cebine giriyor, onu söylesinler.