barış manço'nun ekvatorda yaptığı deney

  • barış manço'nun, daha dünyada belgeselciliğin ilk sayfalarının yazılmadığı 1987 yılında ekvator çizgisine gidip çekimini yaptığı, o zamanki nüfusu 50 milyon olan türkiye'ye anlattığı muhteşem deney. bu deneyi başka bir kanal aracılığıyla izlesem kesin fakedir önyargısıyla yaklaşırım ama barış abi gayet de samimi, açıklayıcı bir dille anlatmış. ilk entrydeki link kurbağa olmuş; buradan düzeltelim;

    https://www.youtube.com/watch?v=jtqzcaxh-7c

    bu arada barış manço'nun konuştuğu zenci arkadaşın çevirmesini yapan adamın sesi de cem davran'a ait gibi geldi bana, tam emin olamadım.

    deneye gelecek olursak, deney suyun dönüş akışının ekvator çizgisinin güneyinde ve kuzeyinde farklı yönde aktığını, ekvator çizgisinin tam üzerindeyken de hiçbir şekilde dönmeden dümdüz aşağı doğru aktığını kanıtlamak için yapılmış. bu şekilde olmasının sebebi de yeryüzündeki coriolis kuvveti. kuzey yarımkürede hem rüzgarlar hem de akan su saat yönünde döner, güneyde ise tam tersi.

    edit: sonrasında yazılan entryler gösteriyor ki barış manço'nun yanındaki zenci arkadaşımızın önayak olduğu deney gerçekten de fakemiş. coriolis kuvveti gerçek olsa da herhangi bir kaptaki suyun dönüşüne etki edecek kuvvette değilmiş demekki. ama yine de ben barış manço'nun bu çabasını en azından o ülkenin şartlarına kıyasla faydalı buluyorum. çünkü o programı izleyecek çocuklar için aslında eğitici, bilimi sevdirici bir yönü var. insanın sadece eğlence duyusuna hitap eden çöp yığını programların yanında, zamanında türkiye'de böyle bir adamın insanlara bir şey öğretmeye çalışarak gezip durması çok değerli benim gözümde.