tartışmasız ateist di. atatürk gibi bir vizyonun kureyş kabilesinin dinine inanmasını mı bekliyordunuz.
atatürk ateist miydi sorunsalı
-
-
olmayan sorunsal.
kendisinin din ve islam ile ilgili görüşleri zaman içerisinde değişiklik göstermiştir. bazı kaynaklar müslüman olduğunu belirtirken, ateist, deist ya da agnostik olduğunu yazan kaynaklar da mevcut ama bana kalırsa yüksek ihtimalle ateist idi, bilemedin deist. bildiğim bir şey varsa o da hayatını dini vecibelere göre yönlendirmediğidir. zaten laik türkiye cumhuriyeti kurmasındaki amaç da budur. tecrübelerini hayattan alan atatürk, kutsal kitapların dogmalarını reddetmiştir. bununla beraber inançlı olan türkiye cumhuriyeti vatandaşları dinlerini doğru düzgün yaşayabilsin diye diyanet işleri başkanlığı'nı kurdurmuştur, meclislerde hutbeler okutmuştur. burada önemli olan atatürk'ün dini inancı değil, dine olan saygısıdır. inanıp inanmaması değil mesele. 82 sene oldu vefat edeli, salın artık dinini, içkisini, sigarasını. icraatlerine bakın, nüfus cüzdanınızdaki "türkiye cumhuriyeti" yazısına bakın.
bunlar size yetmiyorsa;
- islam için; "bizim dinimiz, büyük dinimiz"
- kur'an için; "şanı büyük, en eksiksiz kitap"
- muhammed için; "peygamberimiz, efendimiz hazretleri ve allah'ın birinci ve en büyük kulu"
ve 1922 ve 1923'te "allah birdir, büyüktür" gibi söylemleri mevcut.
ayrıca kendisinin şöyle bir el yazısı da var:
"türkiye cumhuriyeti'nde herkes allah'a istediği gibi ibadet eder. hiç kimseye dinî fikirlerinden dolayı bir şey yapılmaz. türk cumhuriyeti'nin resmî dini yoktur. türkiye'de, bir kimsenin fikirlerini zorla başkalarına kabul ettirmeye kalkışacak kimse yoktur ve buna müsaade edilmez. artık samîmî mutekitler, derin iman sahipleri, hürriyetin icaplarını öğren."
elbette ki bu söylemler gönülden olmayabilir, inandığı için değil de o dönem öyle icap ettiği için kullanmak zorunda olduğu ifadeler olabilir.(ki bence öyle) işte orada atatürk'ün inancına olan inancınız da islam'a olan inancınız gibi olmalıdır. içten gelmelidir. bu bağlamda da agnostisizm doğuyor, benim de kendimi en yakın hissettiğim düşünce türü olan "bilinemezcilik". tıpkı atatürk'ün dini inancının tam olarak ne olduğunu bilemeyeceğimiz gibi, mevzubahis islam'ın ya da diğer bütün dinlerin gerçek olup olmadığını, allah'ın var olup olmadığını da bilemeyiz bana kalırsa. çünkü big bang ve evrim teorileri adı üstünde birer teoridir ve başlangıcı, varoluşu %100 temsil edemezler, tanımlayamaz ve açıklayamazlar. e hal böyleyken sahip olduğumuz ve kullanabildiğimiz akıl ve bilimin sınırları kapsamında bir yaratıcının olup olmadığına %100 emin olmak mümkün değildir, o durum hala gizemini korumaktadır ve bu da akla en yakın olan inancın "bilinemezcilik" olduğunu ortaya koyar. bir şey hakkında var ya da yok diyemeyiz çünkü onu tecrübe etmedik, kanıtı yok. ne büyük patlamayı, ne de cenneti, cehennemi.