adele'in ahmet kaya'dan şarkı araklaması

  • her kafadan bir sesin çıktığı bu konuyla ilgili bilir kişi olarak son noktayı koymak isterim. söze başlamadan bu entryi yazan yazarın üçü yurt dışında, üçü yurt içinde 6 konservatuvar da eğitim almış, türkiye'nin saygın konservatuvarlarında öğretim görevlisi olarak hizmet vermiş ayrıca türkiye'nin dünyaca en ünlü ve başarılı müzisyeninin yardımcısı olarak 4 yıl çalışmış olduğunu belirtmek isterim ki yazara atilla taş muamelesi yapılmasın.

    kısaca konuyu herkesin anlayacağı dilde anlatayım. ahmet kayanın şarkısı do minör tonalitede a-b-a-b şarkı formundadır. parçanın intro, midtro kısımlarında yani eserin girişinde ve ortasında b teması enstrümantal (sözsüz sadece çalgılarla yapılan icra) olarak icra edilmektedir. kafası karışanlar için b teması "aramakmış oysa sevmek diye başlayıp - sevmek diye birşey yokmuş" kısmı.

    adelle'in parçası sadece bu b teması üzerine kuruludur. adele b temasını ingilizce söyler sonra aynı temayı bir sekizli yukardan söyler yani bir oktav inceden söyler. adel parçayı do diyez minörden seslendirmektedir.

    adelle eserinde ahmet kayanın eserinin b temasını 3,50 dakika boyunca güzelce kullanmıştır. biraz form bilgisi bilen herkes bunu kolaylıkla fark edebilir. aralarındaki fark ahmet kaya do minörden, adelle ise do diyez minörden okumuştur. bu fark yarım seslik bir farktır, gitarda bir perde aşağıdan çalmış gibi düşünebilirsiniz. tonalite değişimi eserin telif durumunu etkilemez örnek verirsek tarkan'a ait bir şarkıyı ibrahim tatlıses bir perde yukardan daha tiz okudu diye parça ibo'nun olamaz.

    kimsenin bilmediği bir nokta daha var müzik kanunlarında 8 ölçüye kadar intihal, kullanma serbest. üzerine konuştuğumuz b teması sadece 8 ölçü fakat gene gözden kaçan nokta kaynak gösterilmemesi. işi bilen bir hukukcu bir kaç milyon dolarlık tazminat davası açabilir ve kazanabilir. müzik dünyası ne davalar gördü. john cage bile 4.33 isimli içerinde tek bir ses ve nota olmayan eserine telif ihlalinden dava açıp kazandı.

    son olarak daha önce defalarca yaşadığımız gibi değerli gazetecilerimiz ve habercilerimiz bu entryden datayı çalacaklar yarın gazete de kendi yazısıymış gibi yayınlayacak. adam buradan çalıp ahmet kayanın çalıntı haklarını savunacak. önce içimizdeki hırsızlıkları sonlandırırsak çok şükela olur. yazıya başlarken bari ekşi sözlük de okudum yazın.

    edit 1: fikir ve sanat eserleri kanunu'na (fsek) (nam-ı diğer "telif yasası" göre), 8 ölçüye kadar intihal serbest gibi bir hüküm bulunmuyor. hem kıta avrupası ve hem de anglo-amerikan hukukunda da böyle bir kanun / yönetmelik bulunmuyor.

    fsek'te "eğitim - haber amaçlı kısa tespitler için hak sahiplerinden izin alınmasına gerek yoktur" gibi bir madde var, bu da kültür - sanat aktivitelerinden alınan kısa ses - görüntü kayıtlarının haber bültenlerinde izin alınmadan, ama eser sahiplerine referans verilerek kullanılmasını içeriyor. teşekkürler @doktor titus

    edit 2: konu ile ilgili kısa bir araştırma yaptığınız da şunu görüyorsunuz. siz eğer başkasına ait bir müzikal motifi yada temayı kullanırsanız telif haklarından kurtulmak için bunu yeni bir şeye dönüştürmek zorundasınız. bir beste yapıp arasına 4 ölçü happy birthday, 6 ölçü beethoven 9. senfoni yerleştirip potpuri yapamıyorsunuz. özetle bu işe girişecek hukukçu bu eser türkiyenin en değerli eserlerinden birisidir diyerek, eserin özünü kaynak göstermeden yalın olarak kullanmıştır ve bundan maddi kazanç sağlamıştır diyerek yürüyecek mahkemede.

    yoğun mesajlar ardından kadansçılar için gelen edit 3: kadans diyenlere gelsin, eserlerde ki armoni ve melodiyi karıştırmamak gerekli. kimse kimseye sen benim kullandığım akorları kullanmışsın diye dava açmaz. motifler birebir aynıdır, motiflerin oluşturduğu cümleler birebir aynıdır. o zaman iddia edilirse; sen benim cümlelerimi çaldın diye, o zaman mahkemede haklar aranır. bunlar milyon dolarlık tazminat davaları. karşı taraf hiç "evet hakime hanım valla hoştu, melodiyi aldık kullandık, ohhh yakıştı da" der mi. melodiyi ayıramıyorsanız sözleri hecelere yerleştirin ordan ne kadarı aynı anlarsınız. türk pop müziğinde aynı armonik yapıda binlerce eser var hatta bazı parçaların alt yapısının birebir kullanıldığı pop eserler var ama ama sözleri ve ana melodiler değiştirmiş. başarılı yada başarısız olmuş, sanat harikasına dönüşmüş bunlar ayrı konular sapla samanı karıştırmamak gerekir.

    yeter artık elim kırılaydı da yazmasaydım sözlüğe diyerek ilhan iremciler için gelen edit 4: anlatmak istediğimi aslında ahmet kaya çok güzel uygulamış, ilham iremin temasını almış (belki duymamıştır bile, benzer düşünmüştür hemen yargılamayalım) ilk üç notası aynı sonraki notalar farklı ritmik yapıyla icra edilmiş ve müzik başka bir şeye dönüşmüş. özetle ahmet kaya çalmış denilen melodinin ritmik yapısı ve melodik yürüyüşü benzerlikler içerdiği kadar çok sayıda farklılık içermektedir. o yüzden ilhan iremden çalmış diyemeyiz, benzer diyebiliriz. başka bir örnekle anlatayım mesela ben bir dizi çekiyorum, bu dizi muhteşem yüzyılın bire bir aynısı olsun. adı da "muhteşem süleymanın yüz yılı" olsun dekorlar mecburen çok çok benzer olacak, karakter adları bire bir aynı olacak, anlatılan konu da birebir aynı olacak. (tarihi konu süleyman, hürrem ile amerikaya gitti diyerek bölüm yazamayız herhalde.) bölüm açılışları da aynı olsun. muhteşem yüzyıl senaryosunun yazılı olan cümlelerini söylemedikce yada kostüm tasarımları birebir aynı olmadıkça bu diziyi bizden çaldılar telif hakkımızı ihlal ettiler diyemezsiniz. bundan dolayı dünyada ne zaman birşeyler tutarsa, hemen benzerleri mantar gibi türer. türkiyeyi suçlamayın tüm dünya da böyle bu işler.

    daha da bu entrye gelmem editi 5: telif hakkını arayacaksan yazar burada copy paste yapmış diyebilmelisin.

  • sağda solda fazla dillendirilmemesi gereken bir mevzu.

    şimdi bu kadın ''ahmet bey'e ne oldu'' diye sorsa ne cevap vericez ? hiç utanmadan arlanmadan ''linç ederek ülkeden kovduk, gurbette ölmesine sebep olduk'' falan mı diyeceğiz ?

    hadi bunu bi şekilde anlattık diyelim. peki ya serdar ortaç'ı da merak ederse, şarkılarını falan dinlerse o zaman neyi nasıl açıklayacaksın. rica ediyorum direkt olarak kapatalım bu konuyu.