barcelona-real madrid veya manchester united-liverpool maçlarını unutun.
bu kulüplerin arasındaki rekabet, arjantin'in boca juniors ve river plate takımları arasındakinin yanından bile geçemez.
özellikle de bu iki takım güney amerika'nın şampiyonlar ligi olan libertadores kupası'nın finalinde karşılaştıklarında.
arjantin'in başkenti buenos aires'in iki takımı, kupanın 58 yıllık tarihinde, iki maçlık finalde daha önce hiç karşı karşıya gelmemişti.
2-2 biten ilk maçın rövanşında iki takım tsi 23:00'de river plate'in sahasında karşı karşıya gelecek.
diğer karşılaşmalar belki dünya çapında daha çok kişi tarafından izleniyor olabilir ama boca juniors-river plate, bir başka deyişle "superclasico" dünyanın en büyük futbol derbisi olarak nitelendiriliyor. işte bu rekabetin nedenleri;
tarih ve yakınlık
iki takım arasındaki düşmanlık, klüplerin buenos aires'in aynı mahallesinde, liman bölgesindeki işçi sınıfı la boca'da kurulmasına kadar gidiyor.
ilk olarak 1901'de river plate kuruldu. buenos aires'in yanı başında akan plata ırmağı'na atfen verilen ingilizce ismin, limanda bırakılan vinçleri gören kulübün ilk oyuncuları tarafından görülmesiyle verildiği söyleniyor.
daha sonra 1905'te boca juniors kuruldu. italya'nın cenova kentinden gelen göçmenler kulübün kuruluşunda büyük rol oynadı ve "los xeeneizes- cenovalılar" takma ismini aldılar. sarı-lavicert renklerinin ise limandaki isveç bandralı geminin bayrağından esinlendiği söyleniyor.
arjantinli futbolseverler iki kulüp arasında, kazananın mahalleyi kontrol edeceği, kaybedenin ise gideceği doğruluğu biraz şüpheli bir maçtan bahseder. bu maç gerçekten yapılmış olsa da olmasa da, river ve boca pek uzun süre aynı mahallede kalmadı.
river plate mahalleden taşındı ve 1938'de daha üst sınıf bir mahalle olan nunez'e yerleşti. ancak boca'nın la bombonera stadı ve river'ın monumental de nunez stadı arasındaki mesafe sadece 13 kilometre.
sınıf savaşı mı?
belki taşınması, belki de klübün 1931'de 10 bin pezoluk bir servet ödeyerek carlos peucelle'yi satın alması nedeniyle river "los millonarios-milyonerler" lakabını aldı.
taraftarlar arasındaki sosyal sınıf farklılığı algısı, birbirlerine karşı tezahüratlarına da yansıdı.
river taraftarları, boca taraftarlarına "bosteros-dışkı toplayıcıları" diyor ve stadyumlarının hayvan dışkısı koktuğunu söylüyor.
boca taraftarlarının evlerini temizleyen hizmetçiler olduklarını söyleyen şarkıları var. ancak river plate'in işçi sınıfından da büyük bir destek aldığı gerçeği de var.
boca ise sosyal açıdan alt sınıf olarak tanımlanmalarından hoşnut ve popülerliğiyle övünüyor. ülkenin yarısından fazlasının - la mitad mas uno (yüzde 50 artı 1) boca taraftarı olduğunu iddia ediyorlar.
gerçekte ise bu, boca ve river'ın taraftar gruplarını çok basite indirgenmiş bir şekilde tanımlıyor. her iki takımında toplumun tüm kesimlerinden taraftarları var. örneğin, arjantin cumhurbaşkanı mauricio macri güçlü bir sanayici aileden geliyor ve 12 yıl boyunca boca juniors'ın başkanlığını yaptı.
aslında aileler de boca ve rivers söz konusu olduğunda ortadan ikiye bölünüyor. yeni bir kız arkadaş ya da erkek arkadaş ilk kez bir aile toplantısına götürüldüğünde sorulan ilk soru büyük ihtimalle "boca mı? river mı?" oluyor.
arjantin futbolunun hakimleri
iki kulüp arjantin futbolunun mutlak hakimi. boca ve rivers'ın toplam 69 şampiyonluğu var (36 kez river, 33 kez boca). en çok şampiyon olan üçüncü kulüpse 17 kez kupayı kaldıran racing.
boca taraftarları, takımlarının arjantin birinci liginden hiç düşmemiş olmasıyla övünüyor. river ise 2011'de ligden düşmüştü.
iki takımın birlikte geçirdiği yıllar ve "dostluk maçları" hariç, bir sezonda 4 kez karşılaşmaları rekabetin dozunu da artırdı ve oynanan her maç, bir sonraki karşılaşmanın kinini üretiyor.
rekabet uluslararası futbola da uzanıyor. mesele libertadores kupası olunca hava atma hakkı boca'nın. boca 6, river ise 3 kez bu kupayı kazandı.
ancak boca son libertadores kupasını 2007'de alırken, river 2015'te "amerika'yı fetheden" son arjantin ekibiydi.
şiddet
boca juniors-river plate maçlarındaki tutku, çoğunlukla saha dışına şiddet olaylarıyla yansıyor. "save our football - futbolumuzu kurtarın" kampanyasına göre, 1922'den bu yana arjantin'de taraftarların ölümüyle sonuçlanan 320 olay yaşandı.
arjantin futbolunda süregiden şiddet nedeniyle, 2013'te deplasman taraftarlarının maçlara alınması 2013'te yasaklandı. daha sonra yasak biraz yumuşatılsa da, arjantin futbolunun beş büyük kulübü, boca, river, ındependiente, racing ve san lorenzo taraftarları hala deplasman maçlarına giremiyor.
yasak, libertadores finalinde de uygulandı. 10 kasım'da la bombonera'da 10 kasım'da oynanan ve 2-2 beraberlikle sonuçlanan maça da deplasman taraftarı alınmadı.
arjantin'de futbol yazarlarının şimdiye kadarki "en önemli superclasico" diye tanımladığı maç için hayat durdu.
bu kez stadyumda sadece river plate taraftarları olacak. ancak, başkent buenos aires ve tüm ülkeledeki kafelerde ve barlarda ve hatta dünya çapında, iki takımın taraftarları futbolun en yoğun rekabetindeki son bölümü izlemek için birbirlerinden ayrılmayacak.
mark shea ve fernando duarte
bbc dünya servisi