adam dünyanin en prestijli sporuna saçma sapan karting yarışları demiş ya la.
2019 italya gp
-
-
f1'in içine nasıl itinayla sıçıldığını gösteren gp.
olayı anlamayan yazarlar için özet geçeyim. bildiğiniz gibi monza pisti uzun düzlüklerden oluşuyor. bu düzlüklerde 2 sn önünüzde birisi olduğu zaman önde olan kişi kabaca hava taneciklerini dağıtıyor, onun yarattığı daha az tanecikli alandan geçtiğinizde daha az hava sürtünmesine maruz kalıyorsunuz ve daha yüksek hızlara ulaşıyorsunuz. doğru zamanlama ile pozisyon alırsanız 0.4 saniyeye kadar zaman kazanılabileceği öngörülüyordu. zaten dikkat ettiyseniz birbirini geçmek üzere atağa kalkan araçlar öndeki aracın arkasına adeta yapışır, tam dokunacakken kenara çıkıp geçerler. bu olaya slipstream etkisi deniyor. öndeki araca ne kadar yakınsanız bu etkiden o kadar fazla yararlanırsınız. fakat virajlarda öndeki araca çok yakınsanız bu sefer de dramatik bir biçimde downforce yani yere basma gücü kaybedersiniz. öndeki araçtan dolayı sıcak havaya maruz kalırsınız. lastikleriniz, frenleriniz ve motorunuz ısınır. bunun içindir ki çoğu zaman bir araç diğerini yakaladığında hemen geçemez. çünkü virajlarda öndeki aracı takip ederken yaklaşık %30-%50 civarında downforce kaybı oluyor. ve 3-4 tur denedikten sonra geçiş yapamayan araç geçiş denemelerini bırakıp araya fark koyuyor, aracını soğutmak için. yani slipstream etkisi düzlüklerde sizi hızlandıran fakat virajlarda yavaşlatan bir şey. monza'da takım arkadaşları birbirlerini 2 saniye gibi bir farkla takip ederek arkadakinin düzlüklerde zaman kazanmasını sağlıyorlardı. aralarındaki farkı çok az tutsalar bu sefer arkadaki araç virajlarda tutuş yitirecekti, onun için farkı idealde tutup düzlükte avantaj sağlamak çok önemli. geçen yılki italya gp sıralama turlarında pole alan raikkonen, vettel'in yaklaşık 2 sn arkasından giderek pole almıştı. bunun üzerine vettel, takıma hemen şey demişti: "arkada ben olmalıydım."
son yıllarda f1'in içine iyice sıçıp batırdılar. sınırlı motor üniteleri, sınırlı vites kutuları, sınırlı lastikler vs... bunlar biraz daha bol üretilse bugün sıralama turlarının son seansında 6 dk kala pilotlar tek tek piste çıkardı ve 2 zaman turu denemesi izlerdik. ama her şey o kadar limitli üretiliyor ki araçlar olabildiğince az pistte kalıyor. hem antrenman turlarında, hem de sıralama turlarında. hatta yarışta lastik patlatıp geri düşen araçların çoğu kez finishe gelmeden garaja çağırıldığını görüyoruz.
slipstream ile alakalı birkaç video verelim:
https://www.youtube.com/watch?v=moljngxzy9m
https://www.youtube.com/watch?v=bq1xhbr9jiq
edit: bu hava koridoru taktiğini bariz şekilde uygularsanız yani düzlüğe biraz yavaş çıkıp arkadaki takım arkadaşınızın sizi geçmesine izin verirseniz arkadaki araç atak yapar gibi arkanıza kadar geliyor ve kazandığı zaman yarım saniyeyi bile geçebiliyor. ilk seansta grid cezası olan norris start düzlüğünde takım arkadaşını bekleyerek yaptı bunu. sainz bu sayede çok iyi bir tur attı.
edit 2: benim hoşuma gitmeyen nokta 6 dk süre varken iki sefer değil tek sefer deneme yapmaları oldu. büyük ihtimalle lastik saklamak için böyle yaptılar. hava sıcaklığını ve pist sıcaklığını takip etmedim fakat ona bağlı olarak da beklemiş olabilirler. iki gündür antrenman seanslarını da izledim. takımlar piste çıkmamak için birbirleriyle yarışıyorlar adeta. zaten antrenmanlarda kırmızı bayrak çıkınca seans durdurulmuyor artık. alt ve yan serileri geciktirmek istemiyorlar. utanmasalar tüm seansları kaldıracaklar, araçları bol bol pist üstünde görmek istiyoruz izleyici olarak. bence makul bir istek bu. 90 dakikalık antrenman seansında 15-20 tur atıyorlar, yağmur yağarsa zaten pistten kaçıyorlar. hem yağmur lastiklerinin sayısı çok az, hem de araca zarar vermek istemiyorlar.