teknik olarak türkiye'nin yapmadığı eylem ve ödemediği, büyük olasılıkla var olmayan bedel.
23 şubat 1945'de türkiye, almanya ve japonya'ya savaş ilan etmiştir. bu sayede san francisco konferansına davet edilerek bm kurucu üyelerinden biri olarak yeni dünya düzeninde kendini güçlü bir konuma almıştır.
fakat 1944 yazına kadar türkiye çok başarılı bir denge politikası izlemiştir. 1941'de imzalanan türkiye-almanya dostluk anlaşması ile nazilere karşı kendini güvene almıştır. amerika ve ingiltere'nin türkiye'yi savaşa sokma girişimleri savaşın sonuna kadar başarıyla geçiştirilmiştir.
türkiye, 2.dünya savaşına katılmadığı halde; savaş sonrası amerika'nın komünist düzene karşı yaptığı marshall yardımlarından en büyük paylardan birini almıştır.
türkiye coğrafi ve maddi (seferberlik, ticaret ve dahası) olarak 2.dünya savaşının yarattığı zorluklardan etkilenmiş olsa da başarılı dış politikalar ile savaşa fiili olarak girmeden galip taraflardan biri olmayı başarmıştır.
yapılan hatalar genelde daha sonra izlenen politikalardadır. türkiye, amerika'nın sovyetler birliğine karşı kalesi haline geldikten sonra amerika türkiye'yi istediği yönde şekillendirmek için olağanüstü bir çaba sarf etmiştir. bu duruma izin verilmesi türkiye'nin 1.dünya savaşı sonrası kazanımlarına büyük darbe vurmuştur.
türkiye kendisinden önce gelen osmanlı devletinin'nin hatalarından dersler alınarak kurulmuş bir ülkedir. bu çıkarımlar ve eylemler atatürk ilke ve inkilapları olarak bilinir. bu dersler bilimi, aklı, bağımsızlığı, barışı yakalamayı ve birliği öğütler. kendini türk hisseden herkes türktür. tek yol bağımsızlık ve bilimdir. yurtta sulh önemlidir. çalışkanlık ve etik yaklaşımlar en büyük erdemlerdir. bilim felsefesinin temelinde olduğu gibi herkes kendi doğrusunu bulmayı bilmelidir. otoriteyi bilimsel yaklaşımla sorgulamak her vatandaşın görevidir.
bence aksini öneren her dogma ve düşünce o ya da bu yoldan türkiye'nin bağımlı olarak kalmasını (daha önceleri bağımlı hale gelmesini) sağlamak için ortaya atılmış, kitlelere öğretilmiştir. fanatik düşüncelerle toplum manipüle edilir, cahil bırakılır, kavga ettirilir. böylece türkiye, batının güvenliğini sağlamak üzere düşen görevi yapmak zorunda bırakılır.
ülkeler duygusal değildir. duygusal biçimde iç veya dış politika belirlenmez. dünya kabilelerin çıkar savaşında bulunduğu ufacık bir yer. türkiye kendini oynanmaya açık bıraktığı ve acı dersler ile öğrendiği ilkelerini izlemediği sürece; türkiye ile çıkarları çakışan her ülke bu açıkları kullanacaktır. bu onları kötü, kıskanç veya onursuz yapmaz.
2.dünya savaşı sırasında türkiye'nin izlediği politika dünya literatürüne bir başarı örneği olarak girmiştir. ülkenin birliği ve çıkarları korunmuş ve bu çıkarların savunulması için gerekli her yol izlenmiştir.
ek: savaş sonrası yapılan dış politika hatalarından biri ege adalarının yunanistana bırakıldığı paris konferansına temsilci gönderilmemesidir. fakat bu kendi başına bir deneme/girdi isteyen bir konu.
kaynak:
oliver stone's the untold history of the united states
google'daki ilk sonuç
2 saatlik güzel bir okuma seansı (yaşasın internetin bilgi dolu köşeleri)
ve kendi çıkarımlarım.
2. dünya savaşına girmemenin bedeli
-
-
(bkz: ekmeksiz bıraktım ama babasız bırakmadım)
(bkz: ismet inönü)
paşanın bu sözünü dünyayı age of empires oyunu zannedenlerin değil, babasını yoğun bakımda iki eli başının üstünde bekleyenlerin, şehit tabutuna gözlü yaşlı sarılanların, ana haberlerde her duyulan şehit sonrası lokmaları boğazında kalanların anlayacağını düşünüyorum.
tanım: 1. dünya savaşında toprağımız olmayan galiçya'da bile savaştırılan askerlerin torunu olarak, iyi ki girmedik dediğim savaştır.