daha once secim sonuclarini tahmin etmede uc kriterim var demistim. 1. yurdisi secim bahisleri (genelde anketlerden daha basarili) 2. tuketici guven indeksi (halkin ekonomi algisini olcuyor). 3. konda anketleri (sonuclar aciklanmasa da konda yoneticileri genel tabloyu soyluyor).
detaylar icin (bkz: #151347336)
bunlar kadar belirleyici olmasa da sosyal medya etkilesimleri de kilicdaroglu'nu buyuk favori gosteriyor.
erdoganin videolari bir iki gun icinde yuzbinlerce seyredilirken kilicdaroglu paylasimlari bir kac saatte 3-4 milyonlari bulabiliyor. bir iki gunde 10 milyonu geciyor.
bu kadar buyuk izlenme farki sadece genclerle aciklanamaz.
halk bir tarafin kazanacagina hukum verirse ve bu bir yenilik ise kulak kabartmaya basliyor. bu durum kilicdaroglu'nun topluma yeni bir seyler soylediginin de isareti. secimleri bir hikayesi olan kazanmaya daha yakin oluyor. sadece kendi taraftarlari izliyor olsa bile bu bir heyecani isaret ediyor.
ibb secimlerinde de bu yasanmisti ve buna benzer bir fark 23 haziran oncesinde imamoglu-yildirim arasinda olusmustu.
mutlak bir kriter degil ama kilicdaroglu'nun favori oldugunu tescil eden ikincil onemde bir gosterge.
kokomiram10 profili
-
kemal kılıçdaroğlu
-
istanbul'da boş evlerden daha fazla vergi alınması
kapitalizm demisken ev krizi yasanan california'da da dusunulen vergidir. 2024 yilinda halk oyuna sunulacak. bu evlerden alinacak vergiler de dusuk fiyatli evlerin yapiminda ve kira yardimlarinda kullanilacak.
https://www.courthousenews.com/…%20to%20%245%2c000.
yine abd'de ilk kez ev alanlar icin sayisiz vergi indirimi varken sahip olunan ev sayisi arttikca alinan vergiler de artar.
ornegin vergisizligi yayma merkezi texas'da homestead exemption denilen sistem ile oturulan eve ciddi vergi indirimi verilir. ancak bos ve kira geliri getiren evlerde bu indirim yoktur hatta saglam bindirim vardir.
tabii bu arada abd'de bir cok eyalette ev vergilerinin yuksek, gelir vergisinin dusuk oldugunu belirtelim.
kapitalizm dersi verenlere arz edeyim istedim. -
chp oy oranının akp oy oranını geçeceği gün
21. yuzyilin onemli bir bolumunde chp sag partilerden daha yuksek oy alacak.
bunun basit bir kac sebebi var.
1. chp tabani ve secmeni. turkiye'de en kemiklesmis kitleye sahip parti chp. yaklasik 40 yildir iktidar nimetlerinden yararlanmamasina ragmen %25 oy aliyor. bu turkiye sosyolojisinde baska hic bir partinin sahip olamayacagi bir luks. o nedenle chp'den ayrilanlarin kurdugu partiler hep basarisiz oluyor. sag secmen cok daha oportunist davraniyor. bu durum yakin bir donemde degismeyecek. bu da partinin siyasi sureklilige sahip olmasini sagliyor.
2. sosyolojik nedenler. eskiden muhafazakar ve kasaba/koy eksenli secmen yuksek dogurganlik orani ile demografik ustunluge sahip idi. 1980ler ve 90lari domine eden koyden kente goc olgusu bitti. artik istanbul negatif goc aliyor. bunun sonucunda demografik dezavantaj yerini kulturel avantaja birakti. bu donemde, ikinci nesil gocmenlerin kente adapte olmasi ve orta siniflasmasi ile beraber, chp 1970'lerden beri gelen yeni secmen bulamama sorununu asti. bir ornek ile aciklarsak, chp'nin rekor kirdigi 1977 secimlerinden aldigi oy sayisi 6 milyon idi. 30 yil sonra dibe vurdugu 2007 secimlerinde ise 7 milyon oy almisti. chp kaybettigi kurt oylari bir kenara 30 yilda nerede ise hic yeni secmene sahip olamamisti. bu surecte sag partiler toplam oyunu 7 milyondan 25 milyona cikarmisti. simdi bu denge degisti. artik bunun yerini muhafazakar ailelerin liberal/sosyal demokrat cocuklari aliyor. bunun bir ornegi bizzat ekrem imamoglu. imamoglu adeta yeni nesil chp secmeninin erken donem prototipi. onumuzdeki 10 yilda milyonlarca genc ekrem imamoglu gorecegiz.
3. kurt sorunu ve pkk. aslinda chp kurtlerle ittifak yapabildigi bir siyasi iklimi yaratabilirse baska bir etkene grek kalmayacak ve chp turk siyasetini domine edecek. bunu 25 (chp) +10 (kurt secmen) gibi degil 25+10+15 (kazanan parti secmeni) olarak dusunmek gerekiyor. ancak bu birliktelik malum nedenlerle (pkk) bir turlu gerceklesmiyor. artik bir seylerin degistigini goruyoruz. oncelikle kentlere gelen kurt secmen chp tabani ile baristi. chp'nin genc secmeni de hdp ve kurt secmen ile baristi. ikincisi pkk eksenli provakasyonlar bilginin cok hizli aktigi 21. yuzyilda artik etkili olamiyor. ornegin ugur mumcu'nun oldurulmesine yol acan bilgiler artik daha hizli yayiliyor. bu arada bu konuda sedat peker cok etkili oldu (bambaska bir yazinin konusu). cok onemli bir faktor daha var. 21. yuzyilda pkk tarzi kontrgerilla taktikleri ile savas yapmak imkansizlasiyor ve bunun sonucunda pkk turkiye'de anlamsizlasiyor. pkk'nin olmadigi bir iklimde iki taraftan da gelebilecek milliyetci provakasyonlar zayifliyor. bunun ana sonucu kurt secmenin daha sivil bir siyaset yapmasi olacak. abd'deki siyahlarin demokrat partiye eklemlemlenmesi gibi bir olgu chp ile kurtler arasinda da yerlesecektir. bakalim chp secmeni kendi obama'sini ne zaman bulacak. bu aslinda basli basina cok uzun bir konu ancak kisacasi kurt-turk sorunu cozume kavusacak, kentli secmen ile kurt secmen haklar ve kentlesme ekseninde beraber hareket edecek.
4. ekonomi. sag populist ekonomi anlayisi turkiye'de iflas etti. bunu uzun uzadiya anlatmaya gerek yok. hayat pahaliligi, kurumlarin yok olmasi, yolsuzluklar her seyi anlatiyor. tabii turkiye'nin total iflasa suruklenmesi avrupa ekonomisi icin bir felaket olacak. o nedenle bu sadece turkiye'nin degil tum dunyanin sorunu. ve akp bu kotu gidisati durduramiyor.
5. chp yonetimi. chp yonetimi bu sosyolojik ve siyasi sureci iyi yonetiyor. basarili ittifaklar yapiyor, kapsayici ve etkili. bu nedenle de sonuc aliyor.
6. dis faktorler. 1945'lerden bu yana muhafazakar/milliyetci sag parti tabaninin ekmegini yedigi rusya-abd eksenli gerilimde avantaj kentli, batilasma yanlisi chp tabanina geciyor. bir nevi 1946'da kurulmus olan sistem kabuk degistiriyor. artik sistemin oz evlatlari anti-komunist muhafazakar-milliyetciler degil. rusya'nin destekledigi sag populizmden hoslanmayan ve batili degerlere daha yakin duran kentli secmen 21. yuzyilin makbul kitlesini olusturuyor. bu 1945-2010 arasi yasanan surecin tersine donmesi, "bati demokrasisine gipta eden deniz gezmisler" in ortaya cikmasi demek. kulaga tuhaf gelse de yasanmakta olan bu.
chp'nin tek yapmasi gereken bu sureci yoneten siyasi parti olmaya devam etmek.
chp'nin su anda oyu artmiyor cunku kazanan parti secmeni (%15) hala chp'ye oy vermiyor. ancak istanbul'da imamoglu'na verdi. kurt secmen de gelince oy rekoru kirildi. turkiye'de de ayni surec kacinilmaz. tabii ki rize'deki muhafazakar secmen chp'ye gene vermeyecek. onlar sosyolojik donusum karsisinda kaybedecek. -
ahmet nur çebi
gayet dogru isler yapan baskan.
sergen'e de aboubakar'a da taviz vermeyerek dogru yapmistir.
takimi da menajerlerin kucagina atmadi.
gecen seneki ve 2016'daki transfer politikasi besiktas icin dogru olandir.
mali disiplini koruyan her hamle dogrudur. bozan her hamle de yanlis.
besiktas seneye sampiyon olmak zorunda degil ancak uzun yillar sampiyonluga oynamali. bunun yolu da dengeli isler yapmaktan geciyor.
fikret orman da iyi baslamisti ancak ikinci sampiyonluktan sonra bozuldu. umariz kendisi boyle devam eder. -
istanbul'da metro seferlerinin 24 saat olması
dunya'da 8-9 sehirde 24 saat metro var. bunlardan bir tanesi new york metrosu. kuruldugu gunden beri 24 saat calisiyor. 20 yila yakin her hattini ve tum ana duraklarini kullandigim icin bir kac soz soyleyebilirim.
24 saat aktif metronun sehre buyuk faydasi var. bu metro agi sehrin 24 saat ayakta olmasini sagliyor ve devasa bir ekonomik deger yaratiyor. ayrica insanlarin yasam kalitesini yukseltiyor. sehrin 24 saat tren calistirmaya harcadigi maliyetin belki 100 kati restoranlarda, sokaklarda, is yerlerinde yeniden yaratiliyor. ve bu durum sehre inanilmaz bir dinamizm getiriyor. insanlara verdigi hareket gucuyle sadece ekonomiyi degil, sosyal iliskileri, kulturu ve sanati da gelistiriyor. ayrica sanilanin aksine sehri daha guvenli yapiyor (kalabaliklarin oldugu yerlerde suc islenmiyor).
dezavantajina gelirsek. new york metrosu hayatimda gordugum en cirkin ve bakimsiz metro. igrenc bir koku, platformlara kadar cikan dev sican suruleri, yazin bunaltici sicak, kisin dondurucu soguk, geciken trenler, raylarda biriken kagitlardan dolayi cikan yanginlar, bitmek bilmeyen ve cok masrafli yenileme calismalari new york metrosunu cekilmez yapiyor.
eger o metro gunde 6 saat kapali olsa o alti saatte sehir dururdu. kalan 18 saatte cok daha bakimli ve dakik bir metro calisirdi. insanlar metroyu ve sehri 24 saat kullanmayi tercih ediyor.
istanbul new york'dan daha iyi bir otobus hattina sahip. tabi bu biraz da metronun yetersizliginden. istanbul akillica bir duzenleme ile hatlari donusumlu olarak 24 saat yapip otobus destegi vererek daha iyi bir sonuc alabilir. bu is dogru yapilirsa istanbul cok kisa surede bambaska bir sehre donusebilir. -
25 şubat 2018 fikret orman ali koç kucaklaşması
fenerbahce dunden bugune turkiye'nin en populer takimi. bagdat caddesi/kadikoy gibi turkiye'nin en zengin muhitinin takimi. bircoklarina gore de en zengin takimi. basinda milyar dolarlik baskani var.
bu takim
en son 9 sene once sampiyonlar ligine katilmis.
son 10 yilda sadece iki sampiyonlugu var.
rakiplerinin ise 4 ve 3 sampiyonlugu var. 2011 sezonu tartismasina girmiyorum bile.
bu yil da sampiyon olmasi zor gozukuyor.
avrupa'da vardar diye bir takima elenmis.
mac basina seyirci sayisinda iki rakibinin arkasinda (en populer klup olmasina ragmen)
bu surecte akil almaz pahali transferler yapmis.
daha bugun ezeli rakibinin yildizlari yokken ve ofsayttan gol bulmasina ragmen farkli yenilmis.
ustelik bunlar olurken yonetim kurulu herkesin tepkisini cekecek isler yapiyor (trafikte kavgaya karismak, taraftarlara kufur etmek, tribunde adam tokatlamak vs.). yani oyle efendi ama kaybeden adam olma durumu da yok.
bunlari yasayan adamlarin derdi ali koc fikret orman'a sarildi mi yoksa kucaklasti mi.
aynen devam. -
abd'nin elektronik cihaz yasağı'nın asıl nedeni
istediginiz kadar analiz yazisi yazabilirsiniz. cok basit bir gercek var.
diyelim ki bu yasaklamanin altinda yatan neden iddia edildigi gibi hub hava limanlarindaki rant.
dunyanin dogu yarim kuresesinde (asya, afrika, ortadogu vb.) yasayan insanlar calismak/yasamak icin bati'ya seyahat ediyor. bati'da yasayanlar turizm vb amaclar icin doguya seyahat ediyor.
yani bati yarim kurenin yarattigi ekonomik/kulturel degerlerin sonucunda dunya mobilize oluyor.
sen bu akimin orta noktasinda oldugun icin duz bir alana beton dokup, ucaklar buraya insin para kazanayim diyorsun. cok da mucizevi bir bulus degil. baskalarinin ucaklari, baskalarinin lojistik ve servis modelleri, baskalarinin guvenlik teknolojileri vs.
tabii aslinda senin havaalanindan kazandigin dunya'da yaratilan esas degerin yaninda pek de onemli degil. bir nevi global degnekcilik yapiyorsun.
bati kendi yarattigi ekonomik, kulturel, teknolojik rantin kucuk bir kismini dahi seninle paylasmak istemiyor ve senin bu konuda fazla manevra sansin yok.
diyelim ki gercekten guvenlik nedeni ile alinmis bir karar. sen kendi degerini yaratmadigin surece yine baskalarinin guvenlik kistaslarina mahkum oluyorsun. yani bu muteahhit kolayciligi sonunda kaderin yine baskalarinin elinde.
tabii isler istedigin gibi gitmeyince "ama bizi kiskaniyorlar".
oysa ki kurulus ilkelerine donsen orada senin icin kucuk ipuclari var:
"çalışmadan, yorulmadan, üretmeden rahat yaşamak isteyen toplumlar; önce haysiyetlerini, sonra hürriyetlerini ve daha sonra da istiklal ve istikballerini kaybetmeye mahkumdurlar." -
beşiktaş
cok bu tip konulara girmeyi sevmiyorum ancak mantiksal safsata (elin deyimi ile logical fallacy) ilgi alanima giriyor. daha once de bu tip konularda yazi yazmistim.
oncelikle ceza sahasina atilan top istatistiklerine bakarsak:
1. besiktas 46.1/mac
2. trabzon 45.4/mac
3. fenerbahce 44.4/mac
galatasaray 6. sirada yer almis.
benzer sekilde korner sayilarinda da besiktas onde.
yapilan pas (ozellikle sahanin genelinde) ya da isabetli sut sayisi ile kazandiginiz penalti sayisi arasinda bir iliski olmasi gerekmiyor. kendi sahanizda mac basina 10000 pas yaptiginizda penalti kazanma ihtimaliniz sifir olur. isabetli/isabetsiz sut ile penalti arasinda da bir iliski yok.
penalti sayisi ile iliskili olabilecek yegane istatistik rakip cezasahasi icine ne kadar top attiginiz. malum penalti kazanmak icin topu ceza sahasina getirmeniz gerekiyor. tabii bu da nihai belirleyici degil. penalti yapilirsa penalti verilir.
kisacasi besiktas maclarinda top rakibin ceza sahasinda oynaniyor. haliyle de penalti pozisyonlari doguyor. bu butun calinan penaltilar dogru ya da yanlis demek degil.
tabii tum bunlarin bir anlami yok.
hizlica bakinca gordugum 2009-2014 yillari arasinda
3 buyukler arasinda en az penalti alan besiktas, son 25 yilda en cok penalti kazanan galatasaray.
panik buradan kaynaklaniyor. eski duzen degisti. galatasaray'in eski lobisi kalmadi. ve bundan sonra da katar merkezli cok uluslu bir sirkete satilincaya kadar boyle bir lobisi olmayacak. -
ilber ortaylı'nın 2 bilimsel makalesi olması
https://scholar.google.com/…btng=&hl=en&as_sdt=1,31
google scholar'a gore bir cogu ciddi derecede atif almis 286 yayina sahip. kimi turkce kimi ingilizce. bunlarin ne kadari hakemli dergilerde bilmiyorum (ayrica sosyal bilimlerde basilan makalelerin nasil hakem kontrolunden gectigini de bilmiyorum). her seye ragmen saglam miktarda atif aldiklarini da goz onunde bulundurursak ortayli oldukca iyi bir yayin gecmisine sahip.
bunu bir kenera birakirsak su makalesinin ismi cok ilgimi cekti:
[pdf] devenin taşıma maliyeti eğrisi üzerine bir deneme
i ortaylı - ankara üniversitesi sbf dergisi, 1973 - dergipark.ulakbim.gov.tr
insanlar sag sol diye tepinirken ortayli'nin bunlara kafa yormasi ve 40 yil bu cizgiyi surdurmesi etkileyici.
edite edit: sosyal bilimlere akademik anlamda hakim degilim ama "yazdigin kitabi tanimam" demek cok da anlamli gelmedi. bu yaklasimla edward said'e de senin yazdigin kitap (oryantalizm) d&r'da satiliyor, bilimsel degil diyebilirsiniz ama cok ciddiye alan cikmaz. onemli olan atif almak ve zamanin testinden gecmek. bu butun disiplinler icin gecerli. -
deniz baykal
kendisinin siyasi kariyerini ozetlersek:
1. chp 1977 yilinda tarihinin en yuksek oyunu aldiginda parti ici muhalefeti baslatmistir. ecevit'in chp'den ayrilmasi ve geri donmemesindeki asli unsurdur.
2. shp 1989'da birinci parti oldugunda bu sefer erdal inonu'ye karsi bir hizip kurmus, arka arkaya 4-5 kurultay kaybetmis ve surekli shp'yi bolunmek uzere gostermistir.
3. 1994 secimlerinde chp adina soktugu adaylarla istanbul'da rte'yi, ankara'da gokcek'i, izmir'de de ozfatura'yi kil payi farklarla baskan yapmistir. kendi partisi chp %4.5 oy almistir.istanbul'daki adayi da bir kac yil sonra kusturmus ve bu sahis 13 yil sonra akp'den kultur bakani olmustur.
4. chp-shp birlesmesi sonrasinda koalisyonda bakan iken gumruk birligi anlasmasini imzalamistir. bu anlasma turkiye'yi avrupa ticaretinde kontrolsuz hale getirmis ve 2001 krizinin cikisinda buyuk rol oynamistir. bunu imzaladiktan kisa sure sonra koalisyonu bozmus ve erken secimlerde refah partisi birinci parti olmustur. %20 ustunde devraldigi partisinin oylarini da %10'a dusurmustur.
5. 1999 secimlerinde bu sefer chp'yi baraj altinda birakmistir. ulkenin cok kritik bir doneminde solun %9'luk oyunu cope atmistir.
6.2002 secimlerinde ytp ve dsp ile birlesme surecini yonetememis bunun sonucunda da bu partilere 2.5 puan kaybina yol acmistir. ismail cem'in harcanmasina yol acmistir.
7. 2002 secimleri sonrasinda kimseye danismadan ve tek bir pazarlik yapmadan rte'nin siyasi yasaginin kalkmasina yol acmistir.
8. 2002-2004 ve 2007 secimlerinde solun toplam oylarini tarihi dip noktasina getirmistir. ornegin 2007 secimlerinde dogru durust miting bile yapmamistir.
9. sirf askerle arasini bozmamak icin 27 nisan muhtirasini ve 367 komedisini desteklemis. hem akp'yi guclendirmis hem chp'yi darbe ile iliskili hale getirmistir.
10. ayni donemde sirf sarigul'u onleyebilmek adina parti ici demokrasiyi rafa kaldirmis, parti genel baskanligina aday olmayi ve hatta kurultayda konusma yapmayi imkansizlastirmistir.
11. ataturk-inonu-ecevit gibi tarihi liderlerden sonra gorev alip, chp genel baskaninin bir seks skandali ile anilmasina izin vermistir. ve bu nedenle gorevi birakmastir. yuz kizartici olarak, mv adaylarina karar veren yegane kisi iken mv yaptigi bir kisi ile iliski yasamistir (olaydaki en buyuk gayri ahlaki unsur da budur zaten).
sonra da parti icin kayda deger bir calisma yapmamis. en son kendi memleketindeki on secimde bile ancak 3. olabilmistir.
butun bunlari yaparken de ornegin ulkeyi ziyarete gelen bir insana "bak su da deniz baykal'in eseridir" diyebilecegimiz tek bir yapi, egitim kurumu, anayasal kurum vb. birakmamistir.
bu politik kariyer ile akp ile yapilacak pazarliklarda chp adina rol alabilecegini dusunmek hata olur.
kendisinin iyi yaptigi bir sey varsa lutfen bildirin. bu listeye eklemeye hazirim.